In het Brongebouw reageerden de socialisten hun woede af op de 'roof
vogel' Abraham Kuyper, 'die daar zweeft en loert boven de velden van Hol
land, boven de openbare school, boven de staatsbetrekkingen, boven
hoogeschool en rechtzaal, boven heel het volksleven'.l8)
Vertrek van Modoo
In SDAP-kring waren de spanningen als gevolg van de spoorwegstaking
hoog opgelopen. Op 26 augustus 1903 leidde dat tot het vertrek van de
Haarlemse partijleider L. Modoo. In het Haarlemsch Dagblad van 27 au
gustus motiveerde hij deze stap als volgt:
'Nu onlangs was er weer het adres van het Comité St Bavo, om steun
voor de uitgeslotenen uit de gemeentekas. Ik vond, dat daarvoor de
gemeentekas niet mocht worden aangesproken en heb daarom tegen
gestemd. Naar mijn meening is de heele algemeene werkstaking een
grote dwaasheid geweest en wanneer leiders de menschen daartoe
aanzetten, wetendedat het niet slagen zal (zooals toch wel blijkt het
geval te zijn geweest), dan noem ik dat min of meer misdadig en dan
moet de steun voor de slachtoffers niet komen van de gemeentekas,
maar van de vakbonden.'
In de afdeling Haarlem werd in reactie op deze verklaring de volgende
motie, ingediend door Simon A. Maas, secretaris van Troelstra, aangeno
men. De afdeling 'spreekt als haar meening uit, dat Modoo zeer juist gehan
deld heeft, door uit de Partij te treden'.I9)
Lambertus Modoo was niet zomaar een lid. Hij was zoals gezegd oprich
ter van de afdeling, en jarenlang haar voorzitter. Tevens was hij voorzitter
van de coöperatieve bakkerij 'Vooruitgang' aan de Smedestraat.
Vrijzinnig-Democratische Bond
Modoo vertrok niet uit de lokale politiek. In 1904 werd hij lid van de afde
ling Haarlem van de Vrijzinnig-Democratische Bond, een nieuwe links li
berale partij die streefde naar een brede aanhang onder de arbeiders. De
vdb streefde naar 'eene krachtige sociale wetgeving' en het wegnemen van
oorzaken 'welke tusschen de leden van het volk ongelijkheid scheppen De
Bond was van mening dat, 'ter verkrijging van maatschappelijken vooruit
gang, tempering, niet verscherping van den klassenstrijd noodzakelijk is'.
Met haar oprichting in 1903 speelde ze in op de heersende gevoelens van
onrust en onvrede onder grote groepen arbeiders. Met Modoo kreeg de
partij in Haarlem een belangrijke troef in handen.
LUUK BRUG
