dat het oude tolhuis in de nabije toekomst zou moeten wijken voor een
wegverbreding tussen de Haringbuis en villa Bos- en Landzigt. De eerste
plannen die door de gemeente Bloemendaal ontwikkeld werden om de
verkeerssituatie ter hoogte van de Viersprong te verbeteren dateerden van
1941. Hierbij hoorde inderdaad de afbraak van de Haringbuis. Omdat het
huisje enige eeuwen oud was en een rijke historie bezat wilden velen het
echter behouden. Om die reden had de Bloemendaalse dienst van publieke
werken een plan gemaakt om de Haringbuis naar achteren te verplaatsen.
Het huis stond niet geregistreerd op de 'Voorloopige lijst der Nederland-
sche monumenten van geschiedenis en kunst', maar desondanks wierp een —19-
bekende Bloemendaalse archivaris, mejuffrouw A.M.G. Nierhoff, zich op
als warm pleitbezorger voor behoud ervan. Door sloop zou een stukje
Aerdenhoutse geschiedenis verloren gaan. In haar strijd zocht zij steun bij
Heemschut-kringen, waar zij geen onbekende was. Zij beriep zich op de
circulaire van de Minister van Onderwijs, Kunsten en Wetenschappen van
18 juni 1934 no. 3205 Afd. K.W., waarin de gemeentebesturen in Nederland
werden verzocht de minister over een voornemen van sloop of verbouwing
van een oud gebouw te informeren, zodat de Rijksdienst voor de Monu
mentenzorg een onderzoek kon instellen. 19>
De Zandvoorterweg richting Heemstede, genomen vanaf de Viersprong.
Links de Haringbuis en rechts villa 'Bosch- en Landzigt', 1941. (foto gemeente
Bloemendaal)
HENRI SPIJKERMAN
