Maar het feit, dat het eerbiedwaardige instrument door Handel en
Mozart bespeeld is, dit maakte het mij heilig. Ik moest het dus met alle
geweld vijf minuten in een zekere religieuse stemming aanstaren; en
toch - wat is het verschil tusschen het ivoor, dat Mozart met zijne
vingers aangeraakt heeft - en dat van een gewoon orgel?
Wij willen ons daar maar niet in verdiepen.
De orgels van onze groote kerken zijn voorzeker niet minder rijk
ingericht, en als men er minder over spreekt, dan is dit alleen, omdat
Parijs zooveel meer curiositeiten aan den vreemdeling kan laten zien.
Sir John Parr 18), die in het begin van deze eeuw door Holland reisde,
heeft over dit orgel en bijgevolg ook over den organist dithyramben
geschreven, die onze artisten niet als complimenten zouden beschou
wen, wanneer men ze tot hen richtte. Sir John Parr drukte zich als
volgt uit:
'Even als de olifant, die met zijn snuit een viooltje kan plukken en ook
wel een boom ontwortelen, gaan de tonen van dit instrument
trapsgewijze van de zwakste tot de vreeselijkste over; zij gaan van het
gekweel der vogelen tot het ontzettend geraas van den orkaan.'
De bovengenoemde heer, die zijn zoontje ijs liet zien eten, zeide eens,
toen hij zich zeer beminnelijk wilde voordoen: 'Die dame speelt zoo
mooi op de piano, dat men zou zeggen dat het een fluit was.'
Dat kwam vrij wel op hetzelfde neer.
Alles, wat in Haarlem interessant is, vindt men op de Groote markt
vereenigd.
Vooreerst de vleeschhal, het stadhuis en een oude hoofdwacht;
zonderlinge monumenten! En dan het standbeeld van Lourens Koster,
den uitvinder van de boekdrukkunst (ars artium optima 19))
Ik zeg 'uitvinder', om niemand hier tegen mij in het harnas te jagen;
want men moet hen niet van Gutenberg spreken, tenzij als van een
intrigant, een bedrieger, waaraan geen enkel goed haar is; als men er
het epitheton 'moordenaar' bij voegde, dan zou dat in Holland heel
goed worden opgenomen.
En als men het goed beschouwt, waarom zou de boekdrukkunst niet
uitgevonden zijn in een land, waar men zulk mooi papier maakt? Bij
gebrek aan officieele documenten moet men zich wel aan de meest
ingenieuse veronderstellingen vastklampen, of althans aan die, welke
een schijn van logica hebben.
Door zoo op de markt te Haarlem rond te kuieren, heb ik mooi den
trein naar Amsterdam gemist.
NOP MAAS
