mersbedrijf J.G. Nelis, waar zijn grootvader al voor werkte, Stokvis
Smits aan het Spaarne, het expeditiebedrijf De Snelle Visser in de
Warmoesstraat met haar logo van De Zwaluw, het landelijk opererende
kruideniersbedrijf Tip, waarvoor de vele miljoenen zegeltjes waren
gedrukt, de Eerste Coöperatieve Associatie voor Uitvaartverzorging U.A.
aan de Zijlweg en niet te vergeten de Rotterdamse Papier Industrie, die
vanaf 1982 in het bedrijf als de grootste klant wordt beschouwd. Hielke
de Vries vertelt over zijn aantreden in het familiebedrijf:
'Wij woonden in het pand Iepenstraat 6 en de drukkerij was op
nummer 4. Vader Hylke kwam altijd tussen de middag thuis om te
eten. Dan werd er vaak over de drukkerij gesproken. Ik kan mij nog
goed herinneren dat de drukkerij in ons ouderlijk huis centraal
stond. Ook in de tijd dat mijn grootvader nog leefde. Grootvader
Jelle was een man die zich heel vaak afstandelijk opstelde. Men
kreeg niet gauw contact met hem. Ofschoon ik als kleine jongen
soms bang voor hem was, had ik groot respect voor hem vanwege
zijn principiële levenshouding. Voor zover ik het me kan herinneren
is hij heel lang lid geweest van de s.d.a.p.'
De drukkerij was in zo'n vijftig jaar tot een professioneel bedrijf uitge
groeid. De werkplaats was inmiddels uitgebreid door het bijtrekken van
de ruim 20 meter lange gang, waarin de handzetterij was ondergebracht
en de voorraden werden opgeslagen. Verder was op de eerste verdieping
een nieuwe administratieve ruimte gekomen. In 1979 beschikte de druk
kerij over een zegelpers, een grote en een kleine cilinderpers, twee naast
elkaar staande degelpersen, een snijmachine, een offsetmachine, een ver
plaatsbare zaagmachine, een rollenwasapparaat en een papierboorma
chine. Verder werkte men vanaf die tijd met een lichtbak en een fotozet-
apparaat.
In januari 1982 werd het pand Hogerwoerdstraat 12 gehuurd van de
Haarlemse Houthandel. Het pakhuis werd gebruikt voor het onderbren
gen van de papiervoorraden. Begrijpelijk, want de ruimte in de Iepen-
straat kon de enorme bergen papier niet meer huisvesten.
Op 1 juli 1983 werd Drukkerij Copinha (voluit Copieer-Inrichting-
Haarlem) in het pand Floresstraat 13 - het pand waarin ooit de boek
handel van Evert Schippers gevestigd was geweest - overgenomen en
voortgezet als filiaal. Deze drukkerij was in 1941 opgericht door de
gebroeders C.J.H. Ouddeken en P.M. Ouddeken. Zij betitelden hun zaak
als een 'klein-offset-bedrijf voor handels- en reclamewerk. Copinha had
toen naar schatting zo'n 100 a 150 afnemers en had één vast personeels-
MARCEL A. BULTE
