J.A.G. van der Steur gebouwde Villa Eikenrode aan de Heerenweg onder
Heemstede, te behouden. Het was een van de weinige nog vrijwel authen
tieke neorenaissance landhuizen van deze van oorsprong Haarlemse
architect. Bouwkundig was het pand in goede staat, de indeling was nog
oorspronkelijk, het interieur was nog geheel aanwezig, compleet met
betimmering, tegelvloeren e.d. Het park eromheen, een ontwerp van de
landschapsarchitect L.A. Springer, vormde een fraaie eenheid met het
huis. De eigenaar, projectontwikkelaar A.A. Witkamp, wilde het oude
huis slopen en vervangen door een appartementencomplex. Het pand
stond al enige jaren leeg en was gekraakt door een groep jongeren die -289-
hart voor het gebouw hadden.
Na enkele inleidende gesprekken verzocht Haerlem in 1990 aan de
Rijksdienst het pand op de Monumentenlijst te willen plaatsen. Toen dit
werd afgewezen besloot de vereniging om samen met de Bond
Heemschut en de Vereniging Oud-Heemstede-Bennebroek in beroep te
gaan bij de Raad van State. Het bestuurslid Van der Steur gaf in augustus
1991 een mondelinge toelichting op de bezwaren in een daartoe belegde
hoorzitting. Hangende de procedure werd het pand echter op 26 oktober
1992 door brandstichting vrijwel geheel verwoest. Omwonenden hadden
lieden in overalls met benzineblikken zien lopen maar er kon niet wor
den bewezen dat deze daar in opdracht van de eigenaar liepen! 'Ons
rechtsgevoel is ernstig geknakt' aldus het jaarverslag van Haerlem over
1992. Kort na de brand verrees het appartementencomplex.
38. Referendum Brouwersvaartgebied, iggi
Op 6 maart 1991 organiseerde de gemeente Haarlem een referendum over
twee hete hangijzers in de gemeentepolitiek: 1. Bent U voor of tegen het
bebouwen van het Brouwersvaartgebied (het terrein tussen Brouwers
vaart, Westelijke Randweg, Zijlweg en Korte Zijlweg) en 2. Bent U voor
of tegen het bebouwen van een deel van de Verenigde Polders (ten zui
den van het zwembad in Schalkwijk).
Haerlem had zich in de jaren ervoor al diverse malen intern uitge
sproken voor behoud van het groene gebied rond de stad en was dus,
genuanceerd, tegen bebouwing van het Brouwersvaartgebied. Ook onze
zusterorganisatie Ons Bloemendaal was hier tegen en via Wim van
Luyken, bestuurslid van beide organisaties, kwam het voorstel om samen
in een advertentie in het Haarlems Dagblad, op te roepen tot tegenstem
men wat betreft het Brouwersvaartgebied. De zéér grote en opvallende
advertentie (Van Luyken's vak was communicatie) bevatte de zinsnede
'Toon méér visie dan de bestuurders!'.
Dit schoot bij een aantal (bestuurs)leden in het verkeerde keelgat.
A.G. VAN DER STEUR
