jaar konden verteeren leefden wij meer dan eenvoudig en noch aan het
eten noch aan de kleeren werd het verkwist. Met dat bedrag kon men
destijds beter leven dan met 25000 in den tegenwoordigen tijd, dewijl
men veel minder belasting betaalde, alles veel goedkooper was en men
zich veel minder verplaatste. Tot mijn vertrek naar Java in 1852 bestond
het ontbijt uit brood, boter, roggenbrood en knapkoek en om 12 uur kre
gen wij van hetzelfde laken een pak. Papa kreeg alleen versch brood en
wij zagen hem met wangunstigen blik de krakende korst afsnijden en dik
met boter besmeren terwijl wij oud bakken brood kregen, dat zooveel
gezonder was, beweerde Mama. Onze boterhammen werden heel dun -33-
gesmeerd, want boter heette duur te zijn en ongezond voor kinderen, dat
volkomen onwaar is, volgens de nieuwere medici. Kaas heb ik nooit op
tafel gezien want kaas was ook ongezond voor kinderen en ze kregen er
puistjes van. In den zomer kregen wij wel eens om 12 uur een eitje als
mama's kippen niet met het leggen staakten of de ratten uit de sloot naast
het kippenhok de eyeren niet opvraten. Roggenbrood 's morgens en om
12 uur was schering en inslag en als er een gast was dan kreeg hij, mits hij
aangekondigd was, een sneetje kalfsgehakt. In de zomer kregen wij wel
eens aardbeziën op ons boterhammen als een versnapering en in het
voorjaar sterkkers. Het diner om lh vijf was daarentegen altijd eenvoudig
maar heerlijk. Hoewel Papa niet veel van ossen rollade hield was die toch
in den regel de hoofdschotel. Soep werd alleen Zondags verstrekt in den
regel een slappe rijst of aardappelen soep. Er stond altijd op tafel een
enorme soepterrine gevuld met aardappelen en dan bij afwisseling para
deerden op tafels schotels met rijst met krenten, gort met rozijnen, gierst
met pruimen, met hare respectieve souzen, of appelen met aardappelen,
alias heeten bliksem, of hutspot van wortelen, rapen of witte kool en daar
wij met grage magen bevoorrecht waren ging alles er in als god's woord
in een ouderling. Een zoetje werd slechts heel karig verstrekt en op het
dessert werden de appelen, peren of sinaasappelen in vieren gesneden en
elk kind met een vierde vereerd. Men was toen niet zoo gevoelig als
thands. Papa dronk aan tafel zuren wijn van Schimmelpennink Co uit
Deventer, waaraan hij gewend was maar wij kregen een glas slap tafel
bier. De kinderen kregen aan 't ontbijt of om 12 uur nooit thee of koffy
maar water en melk, want pure melk was voor kinderen niet gezond en
te zwaar op de maag. On a changé tout cela. Mijn zoon Christiaan drinkt
soms twee liter zuivere melk per dag. De thee en koffie die Papa te drin
ken kreeg, was trouwens aan den slappen kant, maar Papa bemerkte daar
niets van, want dan was hij verdiept in de Amsterdamsche Courant of
Avondbode, twee behoudende dagbladen, en dan bemoeide hij zich niet
met de omgeving. Alleen aan het middagmaal was hij spraakzaam en ver-
CHRISTIAAN VAN LENNEP
