Noten
1. J. van Loenen, De Haarlemse brouwindustrie vóór 1600, Amsterdam 1950,
p. 16 en 20.
2. Het volgende is gebaseerd op A. Hallema en J.A. Emmens, Het bier en zijn
brouwers. De geschiedenis van onze oudste volksdrankAmsterdam 1968.
3. Capitulare de villis ca. 812 a.d. G. Doorman, De Middeleeuwse brouwerij en
de gruit, 's-Gravenhage 1955, 70; P. van Dun, Acht eeuwen uit een goei vat.
De bier- en brouwerijgeschiedenis van 's-Hertogenbosch en omgeving,
's-Hertogenbosch 1998, p. 18.
4. Van Dun, Acht eeuwen uit een goei vat, p. 20-23.
5. Hallema en Emmens, Het bier en zijn brouwers, p. 34-35.
6. M. Hulshof, 'De Goudse ambachtsgilden' in: K. Goudriaan e.a., De gilden in
Gouda, Gouda 1996, p. 79.
7. Hallema en Emmens, Het bier en zijn brouwers, p. 36.
8. V.C.C.J. Pinkse, 'Het Goudse kuitbier', in: Gouda zeven eeuwen stad, 1272-
1972, Gouda 1972, p. 98.
9. Hallema en Emmens, Het bier en zijn brouwers, p. 37.
10. D.E.H. de Boer, M.H. Boone en W.A.M. Hessing, Nederlands verleden in
vogelvlucht. Delta I: De Middeleeuwen, 300 tot 1500, Leiden en Antwerpen
1992, p. 85-86.
n. Idem, p. 188.
12. Hallema en Emmens, Het bier en zijn brouwers, p. 53.
13. Het volgende is gebaseerd op Van Loenen, De Haarlemse brouwindustrie,
p. 49-64 en 91.
14. In het jaar 1520 was de verkoopprijs van een brouwsel van 34 vaten 22 lb. en
2 st. De productie- en bedrijfskosten bedroegen 20 lb. en 16. st., waardoor de
winst op 1 lb. en 6 st. kwam. In hetzelfde jaar werden 5524 brouwsels gepro
duceerd, waarvoor 7640 lb. aan brouwgeld moest worden betaald. Per
brouwsel kwam het bedrag aan brouwgeld op 1 lb., 7 st. en 8 d.
15. Van Loenen, De Haarlemse brouwindustrie, p. 71-73.
16. R.J. Yntema, 'Entrepreneurship and technological change in Holland's bre
wing industry, 1500-1580' in: C. Lesger en L. Noordegraaf (red.) Entrepreneurs
and entrepreneurship in early modern times. Merchants and industrialists
within the orbit of the dutch staple market, Hollandse Historische Reeks 24,
Den Haag 1995, p. 194 en 197.
17. Archiefdienst voor Kennemerland (avk), Stadsarchief Haarlem 1245-1573 (sa)
inv. 401, 403-421, 431-435.
18. Van Loenen, De Haarlemse brouwindustrie, p. 19.
19. avk, sa, brouwersgilde, inv. 84,10-11-1546.
20. avk, sa, inv. 715, 717.
21. avk, sa, inv. 715.
22. avk, Brouwersgilde, inv. 84,10-11-1546; 14-04-1548, SAinv. 715, 717.
23. avk, Brouwersgilde, inv. 84,14-04-1548.
24. Idem, inv. 84,10-11-1546.
MARJOLEIN VAN DEKKEN
