Koperen uniformschildje van het vrijkorps Pro Aris et
Focis uit de Patriottentijd (1780-1788). (coll. Museum
Enschedé)
Johannes in het via zijn neef Adriaan Justus, medefirmant en eerste
gemeentearchivaris, aan de stad schonk.8' Met de vrijheid in berichtge
ving van de Opregte Haarlemsche Courant was het na 1788 eveneens
gedaan.
Johannes 11 Enschedé werd pas weer politiek actief bij de Franse inva
sie van 1795. Veel van zijn medekompanen uit de patriottentijd keerden
terug als leden van de revolutionaire, provisionele stadsregering van
Haarlem aan het begin van de Bataafse Republiek. Van januari 1795 tot
december 1797 was Johannes n vice-president van de nieuwe stadsrege
ring en zelfs een half jaar president. De laatste jaren van zijn leven tot zijn
voortijdige dood in 1799 wijdde hij zich weer volledig aan de firma.
Jeugdjaren
Als oudste zoon van de Haarlemse patriot stond Johannes in (1785-1866)
op het breukvlak van twee tijden. Ook in de geschiedenis van het bedrijf
is hij een centrale overgangsfiguur tussen de oude drukkerij en de nieu
we firma van de negentiende eeuw. Nog op een andere manier is Johan
nes ui interessant, hij is verreweg de best 'gedocumenteerde' Enschedé.
Zelfs een handvol haarlokken van zijn sterfbed bevond zich in een
omslag tussen zijn nagelaten papieren. Zijn talloze aantekeningen, zijn
verslaglegging van familiegebeurtenissen, zijn nauwgezette registratie van
dB
-65-
FRANS WILLEM LANTINK
