Nederlandse Van Braam's en Thompson's Koopmans-, Kantoor en
Schrijfalmanak, houdt hij een aantal gewoontes van de Agenda Général
aan. Zo heeft de Franse agenda op het einde een register voor de in dat
jaar overledenen, een 'mémorial nécrologique'. Hierin diende de gebrui
ker alle personen op te nemen die 'zich onderscheiden door hun rang,
reputatie of deugden die in het jaar zijn overleden en waarvan het belang
rijk is ze in de herinnering vast te houden, omdat ze invloed hebben
gehad op onze eigen omgeving of op in het algemeen voor het vaderland
of de mensheid'. Ook dit register is weer gerubriceerd: 'Noms et qualité's,
lieux et genre de mort, ages, dates, observations.' Dit is een van de zaken
die Johannes in ook in de latere agenda"s blijft voortzetten. Tot aan zijn
dood houdt hij een jaarlijkse lijst bij van de in dat jaar overleden familie
leden en bekenden. Vaak wordt daar een korte, soms psychologiserende,
schets bij geschreven.
Een aparte rubriek is in de Agenda Général ingeruimd voor 'vues et
pensées'. De latere agenda's danken hun rijkdom aan het feit dat Johan
nes in achterin of voorin allerlei bespiegelingen, over de zaak, de familie,
of de politiek heeft neergeschreven.
Voorbeeld van de agenda-aantekeningen van Johannes m Enschedé uit 1859.
FRANS WILLEM LANTINK
