gij gequalificeerd er de fouten uit te halen en er de komma's en punten in
te voegen.' Haar brieven geven een prachtig inkijkje in een Haarlems
Biedermeier leven. Zo beschrijft zij, na haar kritiek op een met de trek
schuit meegegeven prent, hoe zij op een ochtend samen met haar schoon
zusters hoeden maakt.
'Hierbij het verlangde geld, als ook de lang gewenschte prent die ik,
om de waarheid te zeggen, vergeeten had. Ik geloof de reden hiervan
is dat ik het zulk een lelijk schilderij vind om aan de wand te hangen
en niet hoop men het gedrag der menschen uit de decoratie van de
kamer moet beoordelen, want dan vlij ik mij dat hij bij u lieden niet
te huis hoort. Papa is gisterenavond wel te huis gekomen en zal
heden avond schrijven. Ik heb niets nieuws te melden. Heeden heb
ben wij een ouderwetsche dag namelijk Bet en San zijn bij ons voor
half elf gekomen en zitten met Marie hoeden te maken, regt genoeg
lijk en er is nog niet over vampiers en andere zaken gesproken.
Het briefcontact was duidelijk een sociaal controlemiddel. Voortdurend
werd gemaand verjaardagen van familieleden niet te vergeten en waar
mogelijk op familiedagen te verschijnen. Maar ook heel duidelijk is dat
de zonen in Leiden in veel opzichten als gelijkwaardige gesprekspartners
werden gezien. Het studentenleven mocht bovendien genoten worden
voordat het verplichte leven in Haarlem zijn beslag zou krijgen. Zeer vrij
kon er ook over de financiën gesproken worden:
'Vriend Johannes. Ik ben, als altijd, bereid in uwe behoeften te voor
zien maar zoveel of zoo weinig is een slechte maatstaf; derhalve
schrijf mij 't geen gij nodig hebt om u te libereren, en dat zal ik zen
den. Wij willen vervolgens, in de vacantie, als gij eens een ledig
oogenblik hebt, a tête reposée een budget opmaken en ons daarnaar
regelen; Dit is te meer noodwendig daar jw ook in Leyden komt, en
die zaken dan op een vaste voet vervolg komen. Zuinigheid met vlijt,
lijkt mij bijzonder, om verscheidene redenen, te lang en te menigvul
dig voor dit klein papier.'®)
Maar aan alles komt een einde. Langzaam werd de druk op Johannes iv
opgevoerd om de studie af te sluiten en niet enkel muziek te maken. Zo
schreef de moeder aan haar zoon gedurende zijn laatste jaren in Leiden:
'Leef vrolijk en welgemoed, maar denk ook aan uwe ouderen; - maak
muziek dat het dreunt, maar vergeet niet, dat gij eigenlijk om wat anders
te verrigten naar de Sleutelstad zijt getogen.'56'
FRANS WILLEM LANTINIC
