tweede helft van de vijftiende eeuw dateren. Waarschijnlijk uit die tijd is
ook nog één eikenhouten gebintstel bewaard. Met een gewelfde kelder
zijn dat de oudste delen van het huis dat in Haarlem bekend staat als het
huis Van Schagen. Uit schriftelijke bronnen weten we vanaf 1541 precies
wie hiervan de eigenaars zijn geweest. In dat jaar verkocht Jan van
Schoten Gerritszoon het huis aan Joost van Bronckhorst. Het betreft dan
een aanzienlijk huis met achterliggend terrein dat een eigen uitgang had
aan de Jacobijnestraat. Dat Joost van Bronckhorst belasting moet betalen
voor 13 haardsteden in het huis geeft aan dat het toen al om een groot
bezit ging. De overige huizen in de buurt hadden één tot drie haardste
den en vier was al een uitzondering. De dochter van Van Bronckhorst,
Elisabeth, huwde met Willem van Beyeren van Schagen, zoon van de
Haarlemse burgemeester Jan. Hun zoon Johan van Beyeren van Schagen
was een belangrijk man. Vanaf die tijd is de naam Van Schagen aan het
huis verbonden gebleven. Voor de geschiedenis ervan wordt verwezen
naar het artikel van Corneille F. Janssen in het Jaarboek Haerlem ig66.
Oorspronkelijk gaat het om een groep gebouwen dat deels aan de
Koningstraat ligt maar ook deels met een voorpleintje iets van de straat
af. Op kaarten uit het eind van de zestiende eeuw, zoals die van Thomas
Thomaszoon, is het voorpleintje goed te zien. De toegangspoort dateert
uit 1631. Door de eeuwen heen wordt het complex regelmatig en een aan
tal keren zeer ingrijpend verbouwd. Tot 1881 blijft het in particulier bezit.
Dan komt het complex in handen van de katholieke Haarlemse St.
Antoniusparochie, die hier een nieuwe school willen vestigen. Daarvoor
had de pastoor al contact gelegd met de zusters Franciscanessen van
Heythuizen.
Vanaf 1882 vond toen de verbouwing plaats conform de plannen van
J.B. Groenen, 'bouwkundige bij de Waterstaat'. Alle historische kappen
werden gesloopt, heel veel balklagen vervangen, de voorgevel vernieuwd,
het binnenplaatsje dichtgebouwd. Daarachter werd een kapel gebouwd,
deels met gebruik van bestaande muren. In die tijd ontstond de huidige
kap met de vele dakkapellen en werden de gevels met gestukadoorde
speklagen versierd. Boven de ramen van de begane grond stond vanaf die
tijd te lezen: School van bijzonder onderwijs voor Katholieke meisjes. Tot
1970 maakten de zusters Franciscanessen hier de dienst uit. Daarna
kwam het complex in bezit van de gemeente Haarlem en was hier de
stadsdrukkerij en de gemeentelijke archeologische dienst gevestigd.
Voordat de jongste restauratie kon plaatsvinden stonden de panden enige
tijd leeg, werd er brand gesticht en sloeg het verval toe. Uiteindelijk werd
enkele jaren geleden het complex verkocht aan Bouwgroep Groot
Kennemer B.V. en werd het herstel ter hand genomen. Het ontwerp daar-
MONUMENTENZORG
