zetel van de Vereniging Haerlem) had gedeeltelijk zijn vloer verloren 'en
om de gaten aan het gezicht te onttrekken, hebben de aldaar dienst
doende agenten daarin groen en wat dies meer zij geplant.' Het posthuis
Houtbrug had een deur verloren en de telefoonkast was met een touw
aan elkaar gebonden.31)
Sociale nood
De prijsstijgingen hadden tot gevolg dat veel mensen onder het bestaans
minimum leefden. Vaak verlieten mannen hun gezin omdat zij niet meer
tegen de ellende konden. 'Het verantwoordelijkheidsgevoel bij vele man
nen schijnt hoe langer hoe minder te worden, zodat bij de minste tegen
spoed, vrouw en kinderen verlaten worden om elders heen te trekken,
zonder dat het mogelijk is hun verblijfplaats te vinden...' De achtergela
ten vrouwen klopten in hun wanhoop bij het Armbestuur aan. Zo wer
den in 1916 al 178 moeders tevens gezinshoofden bedeeld; ruim 14% meer
dan het jaar daarvoor. Werd de gevluchte, onmachtige echtgenoot weer
opgespoord, dan dwong de voogdijraad hem weer voor zijn gezin te gaan
zorgen. 32>
Het Haarlems Dagblad heeft in die dagen een tweetal onderzoeken
gedaan naar de omstandigheden waaronder arbeidersgezinnen leefden.
Er moet gezegd worden dat het niet de allerarmste gezinnen waren, die
bij deze onderzoeken werden betrokken. Maar toch werd ook daar maar
al te vaak ondervoeding geconstateerd. Arbeiders met een gemiddeld
Twee kleine melkkannetjes, (coll. A.G. van der Steur)
WIM DUBA M.M.V. TONY LINDIJER
