Een Lyceum... maar niet heusl
Het Gemeentelijk Lyceum te Haarlem 1925-1933
Het middelbaar onderwijs in het begin van de jaren twintig
In het begin van de jaren twintig telde Haarlem vijf gemeentelijke middel
bare scholen, te weten één gymnasium en vier hogereburgerscholen.
Alleen het gymnasium bereidde voor op een studie aan een universiteit.1»
Dit gymnasium kon bogen op een voorgeschiedenis die terugging tot de
Middeleeuwen. Sinds 1879 was de school gevestigd aan het Prinsenhof.
De nog jeugdige rector dr. C. Spoelder, sinds 1919 in functie, had alle
reden om tevreden te zijn met het onderkomen van zijn school.
In 1864 kreeg Haarlem zijn eerste hbs. Dit schooltype had zijn ont
staan te danken aan de door minister Thorbecke ontworpen Wet op het
Middelbaar Onderwijs uit 1863. Deze hbs was sinds 1907 gevestigd in een
nieuw gebouw aan de Oude Zijlvest. De directeur, ir. W.C.G.H. van
Mourik Broekman, had dus evenmin reden tot klagen over zijn huisves
ting. Maar de aanzwellende leerlingenstroom maakte een tweede hbs
noodzakelijk. Deze school werd ondergebracht in een villa aan het Prin
sen Bolwerk 3, speciaal bestemd voor de leerlingen uit het noordelijk
stadsdeel. Dr. A.D. Donk werd hiervan directeur. De villa was echter als
onderkomen voor een middelbare school ten enenmale ongeschikt.
De Haarlemse meisjes-HBS uit 1867 geldt als de oudste in den lande.
Sedert 1874 was de school gevestigd aan de Krocht. Mejuffrouw J. Ber
denis van Berlicom zwaaide hier de scepter. De vierde gemeentelijke hbs
tenslotte heette in het begin van de jaren twintig 'hbs met gewijzigd leer
plan'. Bij deze school vormden de vakken wis- en natuurkunde niet de
hoofdmoot van het onderwijsprogramma. De school was in 1909 opge
richt met een cursusduur van drie jaar, terwijl er een tweejarige handels
school aan gekoppeld was. Sinds 1915 was deze school gehuisvest in een
nieuw gebouw op de hoek van de Raaks en de Zijlvest. Directeur was hier
sinds 1920 drs. (later dr.) Elzinga. De scholen vielen als openbare scholen
onder het gezag van het gemeentebestuur.
Sinds in de grondwet van 1917 was vastgelegd dat de overheid vrijwel
alle kosten van bijzondere scholen moest dragen, grepen protestants-
DR. RÖMELINGH
