vóór het midden van de veertiende eeuw een wal werd aangelegd. Daar
mee is aangetoond dat de stadsvrijheid al vroeg veel meer was dan louter
een juridische abstractie. Omstreeks 1310 heeft een klein lazarietenkloos-
ter van kloosterheer Willem van Egmond aan de 'uterste grafte' gelegen.
Toen eenmaal duidelijk was dat daarmee de zuidelijke singel werd
bedoeld, kon vervolgens worden bewezen dat het klooster aan de west
zijde van het Houtplein heeft gelegen.
Buiten de strandwal lag het grafelijke leengoed van de kampen, waar
aan de wijk de Kamp zijn naam ontleent. De Kamp heeft een andere ont-
-142- staansgeschiedenis dan de andere wijken in het onderzochte gebied. De
kampen langs het Spaarne vielen niet binnen de oude hoforganisatie,
maar zijn grafelijk bezit geweest vanwege het recht van de landsheer op
alle voordelen verbonden aan grote wateren.
Het is beargumenteerd dat de Heiliglanden hun naam niet ontleenden
aan de minderbroeders, zoals vaak is beweerd, maar aan de heren van
Sint-Jan. Hoewel de Haarlemmerhout zelf niet binnen dit onderzoek viel,
is er wel een uitspraak gedaan over de rand van het bos. Dat is een con
sequentie van de stelling dat er hoeven van de hof van Haarlem hebben
gelegen langs Kleine Houtweg, Dreef en Wagenweg. De vereiste hoeve-
maten worden namelijk alleen teruggevonden als de bosrand in de afge
lopen duizend jaar niet is verschoven.
Noten
1. J.G. Kruisheer (ed.), Oorkondenboek van Holland en Zeeland tot i2gg (ohz),
deel ui, Assen-Maastricht 1992, nr. 1681 (datum 13-12-1274).
2. H. Bruch (ed.), Chronographia Johannis de Beke, Rijks Geschiedkundige
Publicatiën, grote serie 143 (1973), blz. 219.
3. Archiefdienst voor Kennemerland (avk), Stadsarchief Haarlem 1245-1572 (sa),
inv. 163.
4. avk, archief Sint-Elisabeth's Gasthuis (eg), inv. 309.
5. avk, kloosterarchieven, inv. 5.1, f. 19, datum 7-5-1311.
6. Nationaal Archief (na), archief van de Leen- en Registerkamer (lrk), inv. 47,
nr. 336. In druk: bijlage vm in W.A. Beelaerts van Blokland, 'De burggraven
van Leiden voor 1333', De Nederlandsche Leeuw 40 (1922), kol. 42-51.
7. avk, sa, inv. 164. In druk: Handvesten, privilegiën aan de stad Haarlem ver
leendHaarlem 1751, p. 46-47; F. van Mieris (ed.), Groot charterboek der gra-
aven van Holland, van Zeeland en heeren van Vriesland, Leiden 1753-1756,
dl. 3, blz. 538.
8. avk, sa, inv. 165-166. In druk: Handvesten, blz. 86; Van Mieris, Groot charter
boek, deel iv, blz. 854.
9. avk, sa, inv. 523, datum 17-11-1428.
Haerlem Jaarboek 2004
