Jan Zumbrink
23 november 1942-12 september 2004
De Haarlemse kunsthistoricus Jan Zumbrink was iemand die in het be
oordelen van beeldende kunst recht door zee ging. Met wat hem niet aan
stond, maakte hij zeer korte metten. Dat heb ik van nabij meegemaakt,
toen ik nog op de kunstredactie van Haarlems Dagblad werkte en Jan
Zumbrink daar criticus beeldende kunst was. Hij was een medewerker
die met gestrengheid, maar tegelijk met volkomen integriteit zijn oordeel
wist te geven.
Geheel onverwachts overleed Jan Zumbrink op 12 september. Tijdens
een vakantie in Spanje werd hij plotseling overvallen door een hartin
farct. Na een studie in Utrecht werkte hij in Haarlem voor het Frans
Halsmuseum. Voor Haarlems Dagblad schreef hij over beeldende kunst
in de jaren eind zeventig, tachtig en begin negentig. Daarna gaf hij les aan
de Hogeschool voor de Kunsten in Utrecht. De afgelopen drie jaar was
Zumbrink actief als burgerlid in de commissie Toegepaste Monumentale
Kunst (tmk) in Haarlem.
Zumbrink was begin jaren tachtig bij Haarlems Dagblad terechtgeko
men, omdat hij als een soort open sollicitatie een brief naar de kunstre
dactie schreef, waarvan de inhoud - naar later bleek - hem treffend
typeerde. Een brief op licht ironische toon geschreven, waarbij hij een
milde zelfspot niet uit de weg ging. Zo herinner ik me heel goed dat één
van de zinnen luidde: 'Misschien kan een werkloze kunsthistoricus voor
uw krant nog van enig nut zijn'. Tegelijk accentueerde die brief een
bescheidenheid en een originaliteit die we later op de redactie nog dik
wijls bij hem terug zagen.
In zijn kunstkritieken legde Zumbrink de lat hoog en dat kwam niet
iedereen altijd goed uit. Alleen goed kunnen tekenen of schilderen was
voor hem niet voldoende. In de kunst zocht hij altijd naar een visie ach
ter hetgeen zijn oog waarnam. Met zomaar
een bloemstilleven, hoe technisch knap ook
uitgevoerd, hoefde je bij hem niet aan te ko
men. De keuze die Jan Zumbrink zelf maakte
uit het scala van kunstenaars en kunstuitingen
dat zich aanbood, getuigde van zijn avontuur
lijke geest. Een bezoek aan een museum was
voor hem dan ook een ware zoektocht. Hij
inspireerde degenen die hem daarbij vergezel
den en op vriendelijke maar tegelijk indrin
gende toon was hij dan hun gids in een kunst-
NECROLOGIEËN
