Zuster Anna, als oudste geboren in 1890, 'oppassend en goed van ka
rakter', koesterde aanvankelijk andere dromen: 'ze volgde eenige tijd
boekhoudles met het plan zich een hoogere positie te veroveren'. 'Ze is
echter daarmee opgehouden', meldt het Kinderboek, zij kwam in betrek
king bij mevrouw De Clercq-van Weel, 'waar zij uitstekend beviel'. De
laatste mededeling over haar in het Kinderboek is de vermelding van haar
huwelijk in 1919. v> Die 'hoogere positie' werd dus niet gehaald. Waren de
dames daar teleurgesteld over? Of vonden ze de bereikte werkelijkheid
passend genoeg voor het meisje? Ik had graag hun gedachten willen ken-
-72- nen over Anna's pogingen hogerop te komen.
De bemoeienis, de betrokkenheid en aanwezigheid van regenten en
regentessen beperkten zich allerminst tot de maandelijkse, soms tweewe
kelijkse, vergaderingen en tot de jaarlijkse feesten en hoogtijdagen. In de
journalen van de binnenvader staan doorgaans meerdere malen per week
individuele bezoeken van regenten en regentessen vermeld. In uitzon
derlijke tijden, zoals rond de verhuizing naar het nieuwe huis, nog vaker.
Voorzitter Crommelin, uit hoofde van zijn positie vanzelfsprekend zeer
betrokken bij de nieuwbouw, kwam in de periode rond 'de grote ver
huisdag', waarvan Binnenvader, tevens adjunct-directeur, De Cock op 18
mei 1908 melding maakt, dagelijks even poolshoogte nemen. l8>
Na de verhuizing: grote veranderingen
Met zijn zestigen gingen ze over naar het nieuwe huis, 24 grote jongens,
24 grote meisjes en 12 kinderen. Van hen was een twaalftal geen wees,
maar 'bestedeling' of 'voogdijkind'. Sinds de invoering van de kinderwet
ten in het begin van de twintigste eeuw, waardoor ouders uit de ouderlij
ke macht konden worden gezet, deed de overheid een beroep op de wees
huisbesturen zulke kinderen op te nemen. Door het verminderde aantal
wezen was daar in principe ruimte voor. Hiermee veranderde de samen
stelling van de bevolking van de weeshuizen in Nederland van karakter,
ook in het Haarlemse Gereformeerd of Burgerweeshuis.
Dat het agendapunt 'opname' aan de vergadertafel van de Regent
schap regelmatig tot discussie leidde is goed voorstelbaar. Elk geval werd
daar gewogen en beoordeeld. Zo kwam in de vergadering van 20 mei 1924
een aanvraag binnen van een arts uit Schoten voor twee jongens van acht
en elf jaar. 'De moeder is weggelopen en de vader weet geen weg met de
jongens. Hij heeft scheiding aangevraagd. Hoewel indertijd besloten is
geen kinderen van gescheiden ouders op te nemen, wordt besloten hier
van af te wijken', melden de notulen. '9> Een andere kwestie kwam een
jaar later ter tafel. Op 20 januari 1925 besloten de regenten een 'verlaten
Haerlem Jaarboek 2004
