Gelezen van Londen tot Moskou
Internationale dimensies van de Oprechte Haerlemse Courant
in de zeventiende eeuw
1656-2006: een virtueel jubileum
Driehonderdvijftig jaar geleden, op 8 januari 1656, verscheen in Haarlem
het eerste nummer van de Weeckelycke Courante van Europa, waarmee
drukker en uitgever Abraham Casteleyn de basis legde voor 286 jaar
Oprechte Haerlemse Courant (ohc).1» Aan het zelfstandige bestaan van
de krant kwam op 2 mei 1942 feitelijk een einde. Op last van de persin
stanties in bezet Nederland moesten de ohc en het Haarlem's Dagblad
(hd) fuseren, onder de titel Oprechte Haarlemsche Courant. Maar direc
tie en commissarissen van het hd, met tweemaal zoveel abonnees als de
inmiddels al vele jaren noodlijdende ohc, weigerden onder die vlag in zee
te gaan. En zo kreeg de fusiekrant de naam Haarlemsche Courant, maar
wel met de nummering van de ohc 287e jaargang. Het laatste nummer
verscheen op 5 april 1945, toen er bij gebrek aan stroom niet meer gedrukt
kon worden.
Kort na de bevrijding, op 25 juni 1945, mocht het hd weer verschijnen
omdat het, naar de letter van het door de Nederlandse regering in
Londen uitgevaardigde Tijdelijk Persbesluit 1944, niet meer onder die
naam was verschenen na 1 januari 1943. Dat werd ook tot uitdrukking
gebracht in de nummering, die aansloot bij 2 mei 1942.2' De ohc, die in de
toenmalige omstandigheden waarschijnlijk met succes dezelfde lijn zou
hebben kunnen volgen als het hd, keerde echter niet terug op het
Nederlandse perstoneel. Maar drie jaar later, op 13 september 1948, dook
de naam weer op in de kop van het Haarlems Dagblad om, aldus de toe
lichting van directie en redactie, zo tot uiting te brengen dat de namen
Haarlems Dagblad en Oprechte Haerlemse Courant voorgoed verenigd
waren. En dat is anno 2006 nog steeds zo.3» Naar de letter bestaat er dus
weliswaar al meer dan zestig jaar geen courant meer onder de naam
Oprechte Haerlemse Courant. Maar naar de geest kan met enige histori
sche creativiteit wel staande worden gehouden dat de ohc op 8 januari
2006 virtueel zijn 351e jaar is ingegaan. En hoewel de zetel van het
Haarlems Dagblad inmiddels uit Haarlem is verdwenen, kan die stad er
INGRID MAI ER EN RENÉ VOS