Derk Persant Snoep
9 april 1935-27 oktober 2005
Na zijn dood op 27 oktober 2005 werd Derk Snoep vanuit zijn huis
Julianastraat 11 in Haarlem begraven op de Algemene Begraafplaats in
Bloemendaal. Daarmee boog zijn leven zich tot een volle cirkel: de lig
ging van het graf boven op een duin weerspiegelt de positie van de nabij
op een duin liggende Zandhoeve aan de Vinkenbaan in Santpoort, het
huis waar hij op 9 april 1935 werd geboren. Tussen deze momenten van
-248- geboorte en sterven ligt het landschap van zijn leven dat ten diepste door
de streek tussen Santpoort en Haarlem werd bepaald.
In de door hem geschreven autobiografische schets (1997) vertegen
woordigt het ouderlijke huis een magische plek, die hem zijn hele leven
zal vergezellen: hij droomt er iedere nacht van. De kamers, de tuin, het
geluid van waaiende dennen: hier worden zijn verbeelding, zijn historisch
en cultureel besef geboren. Boutet de Monvel's publicatie over Jeanne
d'Arc en de boeken van Jules Verne vormen even belangrijke inspiratie
bronnen als de nabij gelegen ruïne van Brederode waar hij zijn eerste
schoolopstel aan wijdt en waar hij als jongen rondleidingen geeft. Op de
Bloemendaalse Schoolvereniging geniet hij van het zingen (op zijn laat
ste ziekbed bracht hij vele liederen uit dat repertoire ten gehore) en van
het voorlezen. Na de oorlog zal hij het Jac. P. Thijsse Montessori Lyceum
op Elswout bezoeken. Scholen en landelijke, boomrijke omgeving zullen
voor altijd zijn romantische buitengevoel bepalen: het huisje in het bos
en op het land, een ideaal dat later bewaarheid wordt als hij de beschik
king krijgt over een 'datscha' bij het Drentse Exloo, voor hem een oord
van groot geluk en werkzaamheid in zijn latere levensjaren.
De jeugd van Derk Snoep is wat eenzaam en teruggetrokken en wordt
in 1940 verstoord door het uitbreken van de oorlog. De aankondiging
daarvan op een heldere dag in mei vormt zijn vroegste jeugdherinnering.
Omdat hij een joodse moeder heeft, moet het gezin in 1943 aan de
Amsterdamse Beethovenstraat gaan wonen. Dit is in vele opzichten een
diep traumatische periode. Zijn hele leven houdt hij een grote fascinatie
voor deze oorlog, hij leest er veel over, is er intellectueel en emotioneel
intensief mee bezig, het bepaalt veel van zijn visie op mens, maatschap
pij en politiek. De joodse herkomst speelt in zijn oriëntatie op de wereld
een uitermate belangrijke rol. Grootvader Maurits Binger, die zo'n vitale
rol speelde in de Haarlemse en nationale filmindustrie met zijn filmfa
briek Hollandia, is voor hem een ijkpunt, ook al heeft hij hem nooit
gekend. Artisticiteit, theatraliteit - Derks eerste toneelrol na de oorlog is
als rechter in het toneelstuk De Ring van de Hertog -, een zekere affec-
Haerlem Jaarboek 2005
