Grandes wil leven ende handelen, ende daermede oock toonende,
dat hy liever een tamelijcke Familie tot hoogen staet wil brengen, als
een die aireede groot is, occasie tot jalousy doen geven.'17'
Als het bericht correct is, zal het wel niet zozeer de minderjarige tsaar
Fjodor Aleksejevitsj zelf zijn die zich verongelijkt heeft gevoeld, maar
vooral de gepikeerde Russische 'Grandes' of rivaliserende familieleden
van de tsaar, die vervolgens de Russische resident in Den Haag opdracht
zullen hebben gegeven actie te ondernemen. Of Casteleyn daadwerkelijk
tot de orde is geroepen, heeft Kluit niet kunnen ontdekken. Over de fei
telijke situatie in het toenmalige Moskou was hij overigens niet goed
geïnformeerd, maar we moeten in aanmerking nemen dat er toen in
Nederland nog nauwelijks betrouwbare naslagwerken beschikbaar
waren. Zodoende meldt hij in een noot dat Fjodor Aleksevitsj regeerde
van 1672 tot 1682 en op 25-jarige leeftijd ongehuwd overleed. De ziekelij
ke Fjodor werd echter pas in 1676, op vijftienjarige leeftijd, tsaar, huwde
in 1680 met die 'tamelijcke' Poolse dame en overleed in 1682, nog geen 21
jaar oud.
Bij de huidige stand van het onderzoek naar de kuranty laat zich aan
zien dat vanaf 1665 meer dan de helft van de (bewaard gebleven) ver
talingen van berichten uit Nederlandse couranten ontleend zijn aan de
ohc. Op basis daarvan mag worden aangenomen dat de courant van
Abraham Casteleijn in de laatste decennia van de zeventiende eeuw een
grote rol heeft gespeeld in de informatievoorziening van de Russische
tsaar en zijn naaste medewerkers en daarmee, wellicht, ook in de Russi
sche politieke besluitvorming en acties.
The best repute of all that are foreign: Engelse vertalingen
van de OHC
Uit verschillende perioden van de zeventiende eeuw zijn losse nummers
dan wel kleinere of grotere series van in Amsterdam gedrukte couranten
in het Frans en het Engels (en ook in het Spaans, Italiaans en Jiddisch)
bewaard gebleven. Tot ongeveer 1685 waren dat, naar zich laat aanzien,
voornamelijk bewerkte of integrale vertalingen van Nederlandse couran
ten en uitgegeven door Amsterdamse courantiers.18' Vanaf omstreeks 1685
tot het eind van de achttiende eeuw verschenen er in Amsterdam,
Utrecht, Rotterdam, Den Haag en Leiden Franstalige couranten die wer
den geredigeerd en uitgegeven door naar Nederland gevluchte Hugeno
ten en hun nakomelingen. De uitgave van deze 'gazettes de Hollande'
heeft in belangrijke mate bijgedragen aan het grote debiet van de Neder-
Haerlem Jaarboek 2005