'Een hoogst lofwaardige
philantropieke inrigting'
De geschiedenis van de Zorgdragende Commissie voor behoeftige
Kraamvrouwen in Haarlem, 1820-2005
Inleiding
Dit jaar bestaat de Zorgdragende Commissie voor behoeftige Kraamvrou
wen 185 jaar. Reden om eens nader in te gaan op de geschiedenis van
deze relatief onbekende commissie en hoe die zich door de jaren heen
heeft weten staande te houden.
De positie van de commissie binnen de andere liefdadigheidsinstellin
gen voor kraamvrouwen in Haarlem is altijd bijzonder gebleven. Er zijn,
voor zover bekend is, geen andere organisaties geweest die hetzelfde doel
nastreefden. Andere instellingen richtten zich vaak meer op kraam- en
zuigelingenzorg. Zo had het Fonds tot behartiging der belangen van hulp
behoevende Kraamvrouwen tot doel het verschaffen van goede, ge
schoolde kraambedverpleging aan on- en minvermogende kraamvrou
wen. De Christelijke Vereniging tot Kraamhulp bijvoorbeeld was in 1924
opgericht op initiatief van de Nederlandse Christelijke Vrouwenbond,
afdeling Haarlem en omstreken, met het doel om kraamverzorging en
huishoudelijke hulp te verschaffen aan onvermogende kraamvrouwen in
Haarlem.1* Voor iets beter gesitueerden was er de Vereniging Kraam-
bescherming door Kraamverzekering, opgericht in 1908 en opgeheven in
1938. Door het instellen van een vrijwillige kraamverzekering maakte
deze vereniging het vrouwen met kleine inkomens mogelijk de vaak grote
uitgaven bij en na bevallingen te voldoen.
De oprichting
In 1820 besloten zes vooraanstaande dames - W.E.Chr. van Tets Gou-
driaan-Hahn, P.M. Canter Camerling-Heshuijsen, P.C. van Sypesteyn-
Crommelin, M.C. Kops Goedschalkszn-van Oosten de Bruijn, J.E.
Enschedé-Swaving en J.A. van Styrum-van Vollenhoven - tot oprichting
van een Zorgdragende Commissie voor behoeftige Kraamvrouwen, ook
wel kortweg Kraamvrouwenfonds of Kraamfonds genoemd. De dames
wilden met de commissie armoede voorkomen door ondersteuning te
HELEN VAN DER EEM
