Ten geleide
Natuurlijk is er in dit jaarboek aandacht voor het 350-jarig bestaan van
de Oprechte Haerlemse Courant, die als Weeckelycke Courante van
Europa in 1656 door drukker Abraham Casteleyn voor het eerst werd uit
gegeven. In het artikel beschrijven de auteurs Ingrid Maier en René Vos
hoe groot het verspreidingsgebied van de courant was. Vroege exempla
ren zijn onder andere teruggevonden in Moskou, Londen, Stockholm en
Oldenburg. Het oudste Haarlemse nummer dat in het Russische archief
bewaard is gebleven is van 27 maart 1660. De buitenlandse kranten en dus
ook de Nederlandse werden allemaal in het Russisch vertaald. In
Engeland heeft men meerdere malen geprobeerd een imitatie van de suc
cesvolle ohc te maken. Het artikel doet eens te meer verlangen naar de
nog nooit gemaakte integrale geschiedschrijving van deze oudste courant
van Europa.
Het Haarlems Dagblad viert nu uiteraard het jubileum van de
Oprechte. Tijdens de Tweede Wereldoorlog fuseerden beide kranten door
toedoen van de bezetter en na de oorlog bleef die ene krant bestaan.
J.J. Peereboom vertelt zijn herinneringen aan de veel jongere geschiede
nis van Haarlems Dagblad. Zijn grootvader, vader en oom voerden de
directie en zelf werd hij ook journalist, maar niet in Haarlem.
Zouden wij wel altijd de juiste vertaling van de Haarlemse wapen
spreuk vicit VIM virtus gebruiken? H. Hofstra betwijfelt dat. Volgens
hem is de vertaling van virtus door deugd te simpel. Dat zou moeten zijn
mannelijke moed of heldhaftigheid.
Liefdadigheid is in Haarlem van alle eeuwen. Helen van der Eem
beschrijft daar een bijzondere vorm van, wanneer zij uitlegt wat De
Zorgdragende Commissie voor behoeftige Kraamvrouwen sinds 1820
deed. Deze vrij onbekende Commissie bestaat anno 2005 nog steeds.
Een andere vereniging, die nu niet meer bestaat, was de vereniging
Geloof en Wetenschap. Deze rooms-katholieke vereniging voor de ont
wikkelde katholiek had ten doel voordrachten en spreekbeurten over
afwisselend godsdienstige en wetenschappelijke onderwerpen te organi
seren. Leny Wijnands-van der Ley vertelt hoe de geschiedenis van deze
