Op verzoek van pastoor Van Niekerk is het graf van mevrouw Van der
Reep direct na de bevrijding door de gemeente Bloemendaal geruimd en
is de kist naar een andere begraafplaats overgebracht. Na de oorlog zijn
Jans stoffelijke resten teruggevonden op de Waalsdorpervlakte. Hij ligt nu
begraven op het ereveld in Loenen.48'
De epiloog
De reacties op deze moord zijn geheel en al bepaald door de context. Die
context was de Tweede Wereldoorlog in het algemeen en de bezetting -149-
van Nederland in het bijzonder. De nsb was een in brede kringen geha
te minderheid en dat liet de bevolking voortdurend merken. Het is zeer
de vraag of de spanningen in het Ramplaankwartier tussen NSB'ers en
hun tegenstanders zo opmerkelijk waren. Spuwen vlak voor NSB'ers op
straat, pesterijen en bedreigingen kwamen elders in Haarlem en Neder
land ook voor. De gebroeders Van der Reep hadden nog persoonlijke
redenen voor hun felle reactie, dat gold niet voor de plaatselijke leiding
van de nsb. Misschien moet hun reactie begrepen worden tegen de ach
tergrond van het voor hen ongunstige oorlogsnieuws. De slag bij El
Alamein was verloren, de Amerikanen waren inmiddels ook in Noord-
Afrika geland en het Duitse offensief in het oosten was bij Stalingrad vast
gelopen. Het verzet in Nederland werd sterker. De nsb werd niet alleen
gehaat, maar voelde zich zo langzamerhand ook bedreigd.49'
Maar de nsb bezette wel enige cruciale machtsposities. NSB-burge-
meester Plekker, al dan niet in opdracht van of in samenspraak met
Beauftragte Schroder, heeft agent Van der Zande van zijn functie onthe
ven zonder zelfs maar naar diens kant van het verhaal te luisteren. De wa,
onder leiding van Jan Nederkoorn, heeft van de begrafenis van mevrouw
Van der Reep een intimiderende demonstratie gemaakt door in vol
ornaat door de wijk te marcheren.
De nsb had ook meer dan de rest van de bevolking toegang tot de
echte macht, die van de bezetter. Daarvan is op een schaamteloze manier
misbruik gemaakt, op het moment dat de Haarlemse politie de zaak al
had opgelost. Het lichaam was bij wijze van spreken nog warm toen de
dader al gepakt was. Het is duidelijk dat Arie van der Reep te onbedui
dend was om Duitse autoriteiten als Seyss-Inquart, Rauter of Harster
zomaar in beweging te kunnen brengen. Of kringleider Zwart wel over
voldoende aanzien beschikte om dat doel te bereiken, is een vraag waar
op ik het antwoord schuldig moet blijven. Het gevonden bewijsmateriaal
wijst in zijn richting, maar wellicht waren hogere NSB'ers erbij betrokken.
Het is overigens zeker mogelijk dat de Duitsers zonder de nsb de zaak
JAAP VOGEL
