er toe om daarover op scholen in Haarlem en omgeving met de leerlin
gen te gaan praten. De vaak gretige belangstelling die zij daardoor bij
jonge kinderen kweekte, deed haar goed.
Ima Spanjaard had een uitgesproken fel en temperamentvol karakter.
Haar jongste kleinzoon, de 14-jarige Aldo Spanjaard noemt haar tijdens
zijn toespraak op de crematie 'een altijd levendige krachtige en slimme
vrouw'. Vriendin Anneke Durlacher, die het levensverhaal van Ima
Spanjaard de laatste jaren op de band vastlegde, spreekt van 'vrolijk, zelf
verzekerd en met een ironische houding tegenover gewichtigdoenerij'.
Oudste kleinzoon Bastiaan herinnert zich hoe zijn oma hem, toen hij vijf -189-
jaar was, de Donald Duck voorlas. 'Dat was een atypische herinnering',
zei hij, 'want ik voelde me als kind eigenlijk nooit zo op m'n gemak bij
Ima'. Later kwam hij erachter dat 'als je maar duidelijk en stevig genoeg
liet merken dat je zelf ook ergens mee bezig was, dan accepteerde zij dat.
Mijn latere bezoeken waren dan ook een stuk gemakkelijker'.
Ima Spanjaard was actief op meerdere maatschappelijke vlakken.
Bijvoorbeeld voor Amnesty International en zo'n tien jaar geleden werk
te zij mee aan het Shoahproject van Steven Spielberg, die geld beschik
baar stelde om overlevenden uit de concentratiekampen te kunnen inter
viewen. Ook was zij gedurende een reeks van jaren bestuurslid van
Stadsschouwburg en Concertgebouw in Haarlem.
Een andere grote passie was muziek. Bij haar thuis gaf zij jarenlang
fluitles en tot op hoge leeftijd speelde zij zelf dwarsfluit. Toen dat moei
lijker ging worden, ruilde zij de fluit in voor de piano en nam ze piano
lessen. Nog steeds had zij tweemaal per week pianoles, ontving graag
etensgasten en discussieerde met overgave over literatuur en muziek en
planten.
Een dagje op bezoek bij deze markante oma wordt door kleinkind
Aldo op de crematiedag even bondig omschreven als het door Ima tevo
ren ingevulde dagprogramma. Aldo: 'Ze had het dagschema al klaar.
Eerst naar Teylers Museum, daarna huiswerk maken en daarna zou ik
vlees halen. Lopend onderweg naar het museum vertelde ze mij over
Harry Mulisch, over hoe het met haar was en veel over planten. In
Teylers Museum wijdde zij uit over alles wat er was en vroeg mij een
enkele keer het plaatje voor te lezen. Toen we teruggingen werd ze moe,
maar toen we thuis waren hebben we nog even gepraat. Tijdens het pra
ten viel ze in slaap en toen ze sliep ging ik mijn huiswerk maken. Ik was
net een tijdje bezig met Frans, toen ze ongemerkt achter me ging staan en
ze zei met harde stem: 'Als je het maar netjes doet, zó!' En Aldo besluit
zijn herdenking met een krachtig 'Ima was een bron van inspiratie voor
me en ik zal haar niet vergeten, zó!'
NECROLOGIEËN
