'In den tijd, dat ik in Haarlem woonde, zou ik, door de Zijlstraat
komend, nooit nalaten even op te kijken naar het bescheiden
huis, welks gevelsteen het opschrift droeg: 'Int soet Nederlant',
en ter weerszijden op een zandsteenen band: 'lek blyf getrou',
'lek wyck nyet af'. [Zijlstraat 97, PdeR] Ik weet niet, welke
omstandigheden den onbekenden burger van kort na 1600 die
zinspreuk voor zijn huis deden kiezen. Het moet voorzeker een
zuivere en diepe liefde tot zijn land zijn geweest. Het opschrift
dunkt mij als document voor de qualiteit van ons nationaal
gevoel in de i7de eeuw even belangrijk als een gedicht van Von
del of een schilderij van Frans Hals of Jan van Goyen. Men kan
er, als in deze, zijn eigen Nederlandsch sentiment in terugvin
den. Men kan het opnemen als een thema voor de symphonie
van eigen land en volk.
Een nationaal gevoel, dat zich niet spiegelen kan in de roerloos
heid van het verleden, mist den grondslag van zijn wezen. Het
leven van een natie is historie, zooals het leven van den enkelen
mensch historie is.'10)
Noten
1. Johan Huizinga, Verzamelde Werken deel 2, Haarlem 1948, p. 585.
2. Idem, Verzamelde Werken deel 7, Haarlem 1950, p. 287.
3. Theo Thijssen, In de ochtend van het leven. Jeugdherinneringen,
Utrecht/Antwerpen [1941] 1962, p. 228.
4. Godfried Bomans en Michel van der Plas, In de kou. Over hun roomse
jeugd en hoe het hun verder ging (Utrecht 1994), 130 en 149.
5. Zie overigens het onthullend onderzoek naar de historische kennis van
Nederlanders in het algemeen: Frans Smits, 'Bonifatius was een homo!' in
Historisch Nieuwsblad mei 2003, 42-46.
6. Leen Dorsman, Ed Jonker en Kees Ribbens, Het zoet en het zuur. Geschie
denis in Nederland (Amsterdam 2000); voor recente cijfers: Frank Huys-
mans en Jos de Haan, Het bereik van het verleden. Ontwikkelingen in de
belangstelling voor cultureel erfgoed (Den Haag [Sociaal en Cultureel Plan
bureau] 2007).
7 entoen.nu. De canon van Nederland. Rapport van de commissie ontwikke
ling Nederlandse canon deel A (Den Haag 2006), 23. Vergelijkbare bezwa
ren: het WRR-Rapport Identificatie met Nederland (Amsterdam 2007) en
een verkennend rapport voor die studie: Maria Grever en Kees Ribbens,
Nationale identiteit en meervoudig verleden (Den Haag/Amsterdam 2007).
PIET DE ROOY
