slagwerk was in twee folio-delen in 1713 te Leeuwarden verschenen.
Het zal hier geen prijsboek voorstellen, omdat die vrijwel nooit van
een rugtitelschildje werden voorzien. Al deze attributen verwijzen
natuurlijk naar Willems succesvolle muzikale en literaire vorming,
en de hond symboliseert hierbij de trouw. Dit portret is een mooi
voorbeeld van een Latijnse scholier van goeden huize die ondanks
zijn twaalf jaren parmantig, lichtelijk pedant en zelfbewust de
wereld inkijkt.
De uiterlijke kenmerken van het prijsboek
De meeste Latijnse scholen lieten in de loop van de 17de eeuw hun
prijsboeken met het stadswapen bestempelen. De boeken werden
immers van stadswege bekostigd en uitgereikt. Bovendien werd met
dit stadswapen de status van de Latijnse school als dé stadsschool
bij uitstek nog eens benadrukt. Het vroegste voorbeeld van een
prijsboek met stadswapen is een exemplaar van Middelburg uit
1622, dat zich in de Stadsbibliotheek van Haarlem bevindt (Nicetas
Amoniatus, Imperii Graeci historia, Genève 1593) ,30> In Haarlem
werden de prijsboeken pas in het begin van de 18de eeuw met het
stadswapen bestempeld. Dit is opmerkelijk, omdat er al in het begin
van de 17de eeuw een plaatstempel met het Haarlemse stadswapen
voorhanden was, waarmee de 74 presentatiebanden van het Const
Thoonende Iuweel dienden te worden bestempeld. Het ging hier
om de rijkelijk geïllustreerde tekstuitgave van het landjuweel dat de
Haarlemse rederijkerskamer Trou Moet Blycken in 1606 had geor
ganiseerd (ed. Zacharias Heyns, Zwolle, 1607/08). Deze exempla
ren werden in opdracht van het stadsbestuur op aldercierlijcks ge
bonden in perkament, voorzien van groen sije banden (sluitlintjes)
en op beide platten het stadswapen verguit daerop, aan de organi
satoren en deelnemende rederijkerskamers geschonken. De hieraan
verbonden kosten had de stad voor haar rekening genomen.31'
Voor het bestempelen van de Haarlemse prijsboeken zijn in de
loop der tijd drie verschillende wapenstempels in gebruik ge
weest.32' Op 28 februari 1709 besloten curatoren van de Latijnse
school 'een bequaam plaetje te doen bereijden, en sulx met verguit
op beijde de sijden der boeken doen drukken.' Mogelijk is hier
samenhang met het feit dat in diezelfde tijd de stadsbibliotheek een
nieuw onderkomen kreeg en deze ondergebracht werd in de 'Saai
en vergaderplaats der Scholarchen' in het Prinsenhof. Sinds de in
stelling van dit college in 1598 hielden scholarchen immers niet al-
JAARBOEK HAERLEM 2007
