De prijsboeken voor Jacobus Barnaart
Met het Dagverhaal van merkwaardige voorvallen door Jacobus
Barnaart Jr. (1727-1780) beschikken wij over een belangwekkend
ego-document, waarin deze telg van een van de rijkste doopsgezin
de Haarlemse families tal van gebeurtenissen optekende, die tussen
zijn elfde en twintigste levensjaar plaatsvonden.51' Jacob was een
neef van de hierboven genoemde Willem die als Latijns scholier is
geportretteerd. "Ben ik op het Latijnsche school gekomen, oud
zijnde n Jaaren", zo luidt de openingszin van Jacobus' dagboek dat
begint op 22 januari 1738. Vervolgens vermeldt hij op de eerste pagi
na's niets anders dan de officiële gebeurtenissen van de Latijnse
school. Van iedere halfjaarlijkse promotie noemt hij in het vervolg
de onderwerpen van de oraties die werden gehouden door leerlin
gen, docenten of de rector, en welke leerlingen met een prijs bevor
derd werden. In de lagere klassen behoorde Jacobus zelf ook meer
dere keren tot de besten van zijn klas. In zijn dagboek noteerde hij
ook de titels van de prijsboeken die hij in de loop van zijn school
loopbaan ontving.
De school kende in die tijd vier klassen, ieder te onderscheiden
in twee of drie ordines, niveaugroepen binnen een klas die telkens
een semester duurden. Bij iedere halfjaarlijkse promotie ging een
leerling naar een hogere ordo, en na het doorlopen van alle ordines
naar een hogere klas. De klassenummering was omgekeerd aan de
tegenwoordige praktijk. De vierde klas was toen de laagste klas en
de hoogste werd als de eerste of 's rectors klas aangeduid. Aan de
hand van de gegevens uit zijn Dagverhaal en aanvullende informa
tie uit het Scholarchenboek, waarin data soms enigszins afwijken
van die in het Dagverhaal, kan worden vastgesteld hoe Jacobus'-
schoolcarrière verliep en welke prijzen hij verwierf. Hieronder
volgt een overzicht van alle prijzen die hij in de periode 1739-1744
ontving, waarbij tussen haakjes staat vermeld welke mogelijke
teksteditie het betrof:
Zomerpromotie van n augustus 1739: bevorderd als primus van de
eerste school klas) naar de tweede klas. Prijs: Corn. Nepos
(Vitae excellentium imperatorum, ed. A. van Staveren, Leiden, S.
Luchtmans, 1734. 8vo).
Winterpromotie van 2 maart 1740: begiftigd met de prijs voor calli-
graphia (zilveren schrijfveer).
Winterpromotie van 1 februari 1741bevorderd als primus van de
derde naar de tweede klas. Prijs: L. Annaeus Florus Epitome rerum
DR. J. SPOELDER
