5- Spoelder, Prijsboeken op de Latijnse school. Een studie naar het verschijn
sel prijsuitreiking en prijsboek op de Latijnse scholen in de Noordelijke
Nederlanden, ca. 1585-1876, met een Repertorium van wapenstempels, Am-
sterdam/Maarssen 2000, p. 23-30.
6. Spoelder, Prijsboeken, p. 31-42.
7. Spoelder, Prijsboeken, p. 43-66.
8. H.W. Fortgens, Schola Latina. Uit het verleden van ons voorbereidend
hoger onderwijs, Zwolle 1958. Een enigszins verouderde, maar nog altijd
goed leesbare geschiedenis van de Latijnse school. Informatief is ook W.
Frijhoff, 'Latijnse school en Gymnasium als schooltype tot in de negentien
de eeuw', in: Tempel van hovaardij, p. 7-24.
9. J. Bloemendal, Spiegel van het dagelijks leven? Latijnse school en toneel in
de noordelijke Nederlanden in de zestiende en zeventiende eeuw, Hilver
sum 2003.
10. E.J. Kuiper, De Hollandse 'Schoolordre' van 1625. Een studie over het
onderwijs op de Latijnse scholen in Nederland in de 17de en 18de eeuw,
Groningen 1958; A. Frank-van Westrienen, Het schoolschrift van Pieter Te-
ding van Berkhout. Vergezicht op het gymnasiaal onderwijs in de zeven-
tiende-eeuwse Nederlanden, Hilversum 2007.
n. J. Spaans, Haarlem na de Reformatie. Stedelijke cultuur en kerkelijk leven,
r577~!b20, Leiden 1989 Hollandse Historische reeks 11]
12. H. van de Venne, Cornelius Schonaeus (1540-1611), 3 delen, Voorthuizen
2001.
13. Zie over dit portret Painting in Haarlem 1500-1580. The Collection of the
Frans Hals Museum, Haarlem 2006, p. 475-476.
14- Scholasticae diatribae (ed. 1626): Oratio x, 'De praemiis litterariis seu scho-
lasticis', p. 140. Zie ook Spoelder, Prijsboeken, pp. 106-108.
15. Van de Venne, Cornelius Schonaeus, deel 1**, bijlage 18, p. 374. Zie ook
H.J. Laceulle-van de Kerk, De Haarlemse drukkers en boekverkopers van
1540 tot 1600, 's-Gravenhage 1951.
16. Archief Scholarchen, nr. 23; Van de Venne, Cornelius Schonaeus, deel 1**,
bijlage 19, p. 377-382.
17. Archief Scholarchen, nr. 19 (1806-1820), nr. 20 (1821-1840) en nr. 21 (1841-
1864).
18. Archief Scholarchen, nr. 18: promotielijsten en vermelding van de titels der
prijsboeken, 1801-1864.
19. Archief Scholarchen, nr. 27: het register met alle ontvangen minervalia
(schoolgelden) uit de periode 1709-1783. Artikel 4 van het schoolreglement
uit 1625 bepaalde overigens dat deze bijlessen voor de leerlingen van min
vermogende ouders gratis dienden te zijn. Uit een ordonnantie van 1636
blijkt dat bij het vaststellen van het verschuldigde minerval ook het ontvan-
JAARBOEK HAERLEM 2007
