delijk werd 100% van de kosten op de adressanten afgewenteld. De
prijsverhoging aan het einde van de negentiende eeuw leverden
vooral bij de bouw van arbeiderswoningen grote problemen op. In
sommige gevallen trof de raad een regeling door slechts 50% van de
publieke werken in rekening te brengen of door toe te staan dat de
straten smaller gemaakt werden dan de wettelijk toegestane mini
mumbreedte van 10 meter. Daarnaast werd incidenteel een bedrag
gedoneerd door de raad. De kosten vormden hoe dan ook een
instrument in de handen van de raad waarmee bebouwing geblok
keerd dan wel gestimuleerd kon worden. Zo werd de bouw van vil
lawijken gestimuleerd door de gratis uitgifte van de bouwgrond, ter
wijl de eerste plannen voor de bouw van arbeiderswoningen juist
afketste op een hoog gestelde vraagprijs.
De invloed van de ruimtelijke erfenis I
De ambivalente houding van de gemeenteraad ten aanzien van de
nieuwbouw had tot gevolg dat de bestaande functies, ruimtelijke
structuur en grondeigenaren in de stadsrand in ieder geval invloed
konden uitoefenen op het proces van verandering. De al bestaande
Figuur 6: Reconstructie van het Frans Halsplein en omgeving 1900
FRANK SUURENBROEK
