minder dan tien morgen land tot hun beschikking. Dertien personen
gebruikten zelfs minder dan 500 roeden. Dit zijn wel heel kleine be
drijfjes om als landbouwer je brood mee te verdienen. Daarom zullen
deze dertien personen vermoedelijk nog andere inkomstenbronnen
hebben gehad. Ongeveer eenderde deel van alle landbouwbedrijven
had een omvang van tien tot twintig morgen. Zij kunnen tot de
middelgrote landbouwbedrijven worden gerekend. Grote landbouw
bedrijven (met meer dan 20 morgen) waren in Heemstede duidelijk in
de minderheid.
Van de 92 landbouwbedrijven waren er slechts twaalf die volledig
uit eigen grond bestonden. Dit waren bedrijfjes met minder dan tien
morgen, waarvan het merendeel zelfs kleiner was dan 500 roeden. Ge
zien het geringe grondbezit van de Heemstedenaren, is het niet opval
lend dat in 1557 in Heemstede de pachtgrond overheerste (zie tabel 4).
Iets meer dan de helft van alle landbouwbedrijven bestond volledig uit
pachtgrond. Daarnaast had ongeveer eenderde deel van de Heemsteed-
se landbouwbedrijven een gemengde samenstelling van zowel pacht
grond als eigen grond. De meerderheid van de Heemsteedse boeren
huurde niet alleen de grond waar ze op werkten, maar ook het huis
waarin ze woonden.42'
-
-
-
-
-
Tabel 4. De bedrijfsgrootte van Heemstedenaren in 1557
(in roeden en morgen)
Bedrijfsgrootte
Alleen
eigen grond
Alleen
pachtgrond
Gemengd
Totaal
0-500 r.
9
3
1
13
500 r. - 5 m.
9
4
13
5 m. -10 m.
3
9
12
24
10 m. -15 m.
12
6
18
15 m. - 20 m.
7
7
14
20 m. - 25 m.
4
2
6
25 m. - 30 m.
3
1
4
Totaal 12 47 33
HAERLEM JAARBOEK 2008
