-
-
-
-
-
-
-
-
Tabel 5. De bedrijfsgrootte van Heemstedenaren in 1561 (in roeden en morgen)
Hoewel de cijfers niet exact overeenkomen, wordt het beeld uit het ko
hier van de tiende penning uit 1557 in hoofdlijnen bevestigd door de
gegevens uit 1561 (zie tabel 5). In de tussenliggende vier jaar blijkt het
aantal landbouwbedrijven van Heemsteedse boeren licht te zijn geste
gen, waarbij vooral het aantal bedrijven met alleen pachtgrond en een
grootte van minder dan vijf morgen is toegenomen (een verdubbeling
van twaalf tot vierentwintig bedrijven).
Conclusie
Hoewel exacte gegevens ten aanzien van de werkelijke omvang van de
ambachtsheerlijkheid Heemstede ontbreken, kan op basis van het
door mij bestudeerde kohieren van de tiende penning toch wel worden
gesteld dat in 1557 en 1561 veruit de meeste grond eigendom was van
stedelingen. Religieuze stichtingen hadden eveneens een groot deel
van de grond in handen. Het grondbezit van de inwoners van Heem
stede was gering (net als het grondbezit van de ambachtsheer). De in
woners van Heemstede hadden echter wel het grootste deel - namelijk
86 procent - van de grond in gebruik.
In 1557 en 1561 waren de meeste landbouwbedrijven in Heemstede
kleiner dan tien morgen. Bedrijven met meer dan twintig morgen
waren veruit in de minderheid. De pachtgrond overheerste. Slechts en
kele zeer kleine bedrijfjes bestonden volledig uit eigen grond. De
meeste in Heemstede woonachtige landbouwers huurden niet alleen
Bedrijfsgrootte Alleen Alleen Gemengd Totaal
eigen grond pachtgrond
0-500 r.
6
6
12
500 r. - 5 m.
4
18
5
27
5 m. -10 m.
12
15
27
10 m. -15 m.
9
3
12
15 m. - 20 m.
5
6
11
20 m. - 25 m.
2
8
10
25 m. - 30 m.
3
3
Meer dan 30 m.
1
2
3
Totaal 10 53 42 105
MAARTEN VAN BOURGONDIËN
