HüTEE
clamedrukwerk een grote vlucht. Men gebruikte daarvoor dun karton
of dik papier met een glanzende witte laag van loodwit (vandaar de ge
lijkenis met porselein) en bedrukte dit met een kleverige inkt op lijm-
basis. Zodra de vellen uit de drukpers kwamen, werden ze bestoven
met metaalpoeder. Dit poeder hechtte zich op de beïnkte plaatsen en
werd met een 'konijnenstaartje' van het overige oppervlak verwijderd.
Door afdekken of een tweede keer ininkten en het daarna opnieuw be
stuiven met een andere kleur metaalpoeder (ook wel goud- of zilver
poeder) was het mogelijk dezelfde afbeelding in meer kleuren te druk
ken, maar dit geschiedde slechts bij hoge uitzondering en meestal
bleef het bij één drukgang.
Het procédé werd gebruikt voor klein, fraai verzorgd handelsdruk
werk zoals verlovings- en huwelijksaankondigingen, nieuwjaarswen
sen, menu's, feest- en concertprogramma's en ook wel voor titelpagi
na's in precieuze boekjes zoals geschenkboekjes en luxueuze alma
nakken. Maar de grootste verspreiding lag bij reclamekaartjes voor
bedrijven en hotels. Het is met name dit soort adreskaartjes die, als ze
op dit hoogglanzende witte papier of dun karton zijn afgedrukt, be
kend zijn onder de naam porseleinkaartjes of'carte porcelaine'. Bekwa
me tekenaars en kalligrafen tekenden of graveerden voor dit soort
kaartjes de meest schitterende belettering op de lithosteen, en voorza
gen die soms van afbeeldingen van winkels en hotels of van aangebo-
A. G. VAN DER STEUR
