3- Reglement op het houden van de Duytsche en Fransche Schooien binnen de Stad
Haerlem, Haarlem 1746, p. 8, artikel 8.
4. J J. de Gelder, Wetgeving op het Lager Onderwijs binnen Ley den van 1324 tot 1796.
Eene bijdrage tot de geschiedenis van het schoolwezen in Nederland, Leiden 1856, p.
36-39-
5. N. Dodde, 'tot der kinderen selffsprojijt.' Een geschiedenis van het onderwijs te
Rotterdam,'s-Gravenhage 1991, p. 149.
6. H. Cunningham, Children and Childhood in Western society since 1500, London
2005, p. 124-125.
7. J. L. van Zanden en A. van Riel, Nederland 1780-1914. Staat, instituties en
economische ontwikkeling, Amsterdam 2000, p. 29-30.
8. H. van den Eerenbeemt, Armoede en arbeidsdwang: werkinrichtingen voor
"onnutte"Nederlanders in de Republiek 1760-1795. Een mentaliteitsgeschiedenis, Den
Haag 1977, p. 10-12.
9. Van Zanden en Van Riel, Nederland 1780-1914, p. 31.
10. G.F. van der Ree-Scholtens (eindred.), Deugd boven geweld. Een geschiedenis van
Haarlem, 1245-1995, Hilversum 1995, p. 339.
11. Reglement van de Stadsschoolmeesters binnen Haerlem, Haarlem 1757, p. 10.
12. School-ordre ende Instructie, Waer naer de Schoolmeesters ter onderwyzinge van de
Arme Jeugd, by Schout en Burgemeesteren van 'sGravenhage over de Stads Schooien
aengestelt, zig zullen hebben te Reguleren, Den Haag 1729, p. 3-4.
13. School-ordre voor de Armkinder-Schoolen binnen de Stadt Legden, Leiden 1736, p. 3.
14. Ordonnantie op de Armschoolen binnen de Stad Delf enDelfs-Haven, gearresteert in de
Jaaren 1731 en 1732, Delft 1732, p. 3.
15. E.P. de Booy. Kweekhoven der wijsheid. Basis- en vervolgonderwijs in de steden van de
provincie Utrecht van 1580 tot het begin van de 19e eeuw, Zutphen 1980, p. 191.
16. Reglement op het houden van de Duytsche en Fransche Schooien, p. 5.
17. De Booy, Kweekhoven der wijsheid, p. 133.
18. Brief van 4 maart 1795 van deken en vinders van het schoolmeestersgilde aan
de curatoren van de Latijnse en andere scholen. Noord Hollands Archief nha,
Commissies die toezicht op het onderwijs hebben uitgeoefend in Haarlem
1605-1920, Archief van scholarchen, Ingekomen en minuten van uitgegane
stukken 1616-1864, toegangsnr. 3864, nr. 8,1616-1815.
19Er waren volgens artikel 8 van dit reglement twee stadsschoolmeesters die
uitsluitend onderwijs gaven aan kinderen van bedeelde ouders. Reglement op
het houden van de Duytsche en Fransche Schooien, p.8.
20. Handelingen van de Heeren Inspectoren der Publique Stads-Scholen. Opgericht binnen
Haarlem in denJaare 1757, nha, Commissies die toezicht op het onderwijs
hebben uitgeoefend in Haarlem 1605-1920, toegangsnr. 3684, inv. Nr. 110,
Resoluties, later notulen, 1757-1808, d.d. 26 juni 1757.
108 HAERLEM JAARBOEK 2011
