'Mijn oordeel over uw geliefden zoon is zeer gunstig: hij is een fat
soenlijk jong mensch en gedraagt zich zóó dat het niets te wenschen
overlaat. Opgeruimd en gepast vrolijk als hij is gaat hij als kind met
mijne vrouw om en weet hij zich zeer goed naar de Leerdamsche
gebruiken te schikken. Op de school doet hij goed zijn best zoodat hij
tot veel genoegen van mij werkzaam is en de beste getuigen van hem
kan gegeven worden.'
Op 7 april 1861 ontving hij aldaar de akte van bekwaamheid als hulpon
derwijzer. Vervolgens was hij als hulponderwijzer werkzaam in achter
eenvolgens Schagen, Heinkenszand en Arnhem. Op 1 oktober 1866 keerde
hij terug als hulponderwijzer te Oostwoud. Hier bleef hij tot 1 december
1871, waarna hij het openbaar onderwijs definitief vaarwel zei. Maar in
middels had hij wel de basis gelegd voor een succesvol beroep in de parti
culiere sector van het onderwijs.
Omstreeks 1870 trok in Haarlem de economie weer aan en veel bedrij
ven vestigden zich in de stad. Door de toename van werkgelegenheid in
de tweede helft van de 19de eeuw nam het bevolkingsaantal toe. In 1859
telde Haarlem nog 27.719 inwoners, in 1899 was dit meer dan verdubbeld
en opgelopen tot 64.097. Aan het begin van deze economische bloeiperi
ode verhuisde Spoelder in 1872 vanuit zijn vorige woonplaats Midwoud
naar Haarlem. Op 16 april 1872 werd hij ingeschreven in het bevolkingsre
gister van Haarlem. Hij was hiermee de eerste Spoelder die zich in Haar
lem vestigde. Inmiddels had hij al een zekere maatschappelijke welstand
bereikt. In de Adresboeken der stad Haarlem staat vanaf 1873 voor zijn naam
een kruisje afgedrukt ten teken dat hij 'welstandskiezer' was voor leden
van de Tweede Kamer der Staten Generaal, de Provinciale Staten en voor
de Gemeenteraad. Tot 1887 kende ons land immers het censuskiesrecht
en bezaten alleen die mannen kiesrecht die een bepaald minimum aan
belasting betaalden.
Van 1873 tot 1881 woonde Spoelder aan de Gedempte Oude Gracht 68,
gekocht voor 5000 (deels gefinancierd met een lening binnen de fami
lie), waar hij in januari 1873 als instituteur begon en zijn eerste vijf jon
gens in huis nam. Thans is op de benedenverdieping van dit pand Van
Wonderen Schoenmode gevestigd.6' In 1881 verhuisde Spoelder naar het
aanzienlijk grotere, uit de 18de eeuw daterende patriciërshuis Gedempte
Oude Gracht 103.7' Dit pand met vrije uitgang in de Schagchelstraat en
met drie verdiepingen (inclusief de zolderverdieping) kocht hij van de
plantkundige Frederik Willem van Eeden (1829-1901), Algemeen Secre-
HAERLEM JAARBOEK 2011
