overwegend uit West-Friesland (Hoorn en omgeving) afkomstig, dank
zij Spoelders goede reputatie kwamen zij op een gegeven moment ook
uit Almelo en Borne (Overijssel). Op een gegeven moment arriveerden
zij zelfs vanuit Batavia (1) en Curagao (6). Een enkeling kwam uit Haar
lem zelf, zoals Willem de Geus, zoon van een weduwe aan de Bakenes-
sergracht. Het lijkt erop dat deze Willem wegens familieomstandigheden
een tijdje (oktober 1877 - maart 1879) bij Spoelder werd ondergebracht.
De kostleerlingen in huize Spoelder vormden dus een afwisselend gezel
schap van jongens die de wijde wereld al hadden gezien en degenen voor
wie de horizon niet veel verder dan Noord-Holland reikte.
Spoelder had niet louter jongens in huis. Tot zijn kostleerlingen
heeft ook een meisje behoord, Anna Reede, het zusje van Willem Reede
uit Nieuw Vennep in de Haarlemmermeer (drooggelegd in 1852), waar
hun vader predikant was. Zij was van augustus 1874 tot oktober 1876 bij
Spoelder in huis als leerling aan de h.b.s. voor Meisjes.30) In 1867 was deze
middelbare meisjesschool geopend, de eerste in ons land. Anna heeft dus
twee jaar in deze jongensgemeenschap aan de Gedempte Oude Gracht
verkeerd.
Van slechts weinig jongens is bekend hoe het hen na de jaren bij Spoel
der is vergaan. Zo ging Jan van der Molen, in huis van 1881-1886, medicij
nen studeren in Amsterdam en studeerde op 11 maart 1899 als arts af. Arie
Weeder uit Oostwoud, in huis van 1880-1885, ging theologie studeren en
was later predikant in Koog aan de Zaan. Zijn broer Jan Weeder, in huis
van 1882-1883was sterrekundige in Leiden. Klaas Breebaart uit Winkel, in
huis van 1879-1885, vertrok op 7 maart 1885 naar Luton om Engels te leren
en Cornelis Reedijk uit Batavia, in huis van 1875-1883, werd cadet aan de
Koninklijke Militaire Academie in Breda.
Kostgeld
Kinderen elders in de kost onderbrengen was in de 19de eeuw een relatief
kostbare aangelegenheid en in feite alleen voor de beter gestitueerden
weggelegd. De lijst over de periode september 1881 - augustus 1882 geeft
een representatief overzicht van alle destijds in huize Spoelder aanwezige
jongens met vermelding van de verschuldigde pensionkosten:
JAN SPOELDER
