het eg, is onderzoek gedaan in het archief van deze instelling om zo meer
te weten te komen over de geschiedenis van beide.
Uit dit onderzoek blijkt dat het aangekochte perceel grond én het pad
eeuwenlang in het bezit zijn geweest van het gasthuis. In het zeer fraaie
kaartboek met de titel: Kaartboek der landerijen van het St. Elisabeths Gast
huis gemeten door Pieter Bruijnsz. uit 1583, waarin alle percelen land staan
opgetekend die het eg op dat moment in bezit had, bevindt zich een
kaart waarop o.a. de in 1894 door het Bisdom Haarlem aangekochte perce
len grond zijn weergegeven.4' In elk perceel van het EG staat vermeld wan
neer het in haar bezit is gekomen en in sommige gevallen ook van wie het
is gekocht, (zie afb. 3 en 4)
Uit de kaart blijkt dat het perceel grond waarop de kathedraal nu staat,
in twee delen aan het gasthuis is gekomen. Het eerste deel (2/s) werd in
1415 gekocht van ene Willem van der Wouden, het tweede deel (3/s) werd
in 1560 gekocht van Gerrit Eefs. Het totale perceel was groot 1177 roeden
6 voeten en 8 duimen (1,67 ha). Op de kaart staat ook het hierboven ge
noemde pad getekend. Bij het pad staat de naam 'Grieten Laen vermeld.
In perceel 4 staat onderaan vermeld dat deze laan en het perceel grond een
leen was van de Heren van Brederode. We komen daar op terug.
In een kaartboek van het eg uit 1635 bevindt zich een kaart van onge
veer hetzelfde gebied met daarop ook het pad en het betreffende perceel
grond getekend.5' Op deze kaart is na 1657 de Leidse (trek)vaart ingete
kend. Ten behoeve van de aanleg van deze vaart, uitgevoerd in opdracht
van de gemeenten Leiden en Haarlem, heeft het eg toen delen van haar
grondbezit moeten afstaan. Uit de kaart blijkt overigens dat het perceel
dat ten zuiden van perceel 3 ligt (zie de kaart van 1583) ook in bezit van het
gasthuis gekomen is. Wanneer dat is gebeurd staat helaas niet op de kaart
vermeld. Naspeuring in de archieven hiernaar bleek ondoenlijk omdat de
transportregisters uit de betreffende periode niet zijn geïnventariseerd
(geklapperd), waardoor het een zoeken naar een speld in een hooiberg is.
Wel zijn in de archieven nog oudere gegevens aanwezig met betrek
king tot de laan en de percelen grond. Zo is in een oorkonde uit 1331 spra
ke van een 38 morgen groot leengoed (ca. 32 ha.) dat ten westen van de
oude binnenstad van Haarlem moet hebben gelegen.6' Een leengoed is
een onroerend goed (of zakelijk recht) dat door de leennemer in leen
wordt gehouden van zijn leenheer, in dit geval de graven van Holland.
Aan de zuidzijde grensde het leengoed aan ver grieten vene, wat betekent
'het veen van vrouwe Margriet'. Vermoedelijk wordt hiermee jonkvrouw
Margriet of Margaretha van Zaanden bedoeld, want in een oudere oor-
HAERLEM JAARBOEK 2011
