In 1440 zou er sprake zijn van een Onze Lieve Vrouwe gasthuis op Bake-
nes, maar verdere gegevens daarover zijn niet bekend. De relatief korte
tijd dat het gebouw als gasthuis diende is ook opmerkelijk. Interessant is
de vraag of de stichting van het het Jacobsgasthuis aan de Hagestraat in
1437 en twee jaar eerder het Onze Lieve Vrouwe of Barbaragasthuis aan
leiding kunnen zijn geweest om de zorginstelling op te heffen. Mogelijk
kan aanvullend archiefonderzoek verder licht werpen op de boeiende ge
schiedenis van de kerk.
Groot Heiligland 26
Bijdrage van Gijs Hoen
In een ver verleden was Stadsherstel Amsterdam al actiefin Haarlem: het
Begijnhof 20 werd in 1970 gerestaureerd. Najaren van afwezigheid keerde
Stadsherstel terug op het Spaarne. Op nummer 11 werd een groot pand
verbouwd tot vijf woningen en een bedrijfsruimte, waar nu de Opvoed-
P°li is gevestigd. Stadsherstel verwierf aansluitend het rijksmonument
aan het Groot Heiligland 26 en een aantal panden aan de Spiegelstraat en
de Spaarnwouderstraat.
De restauratie van Groot Heiligland 26 is nu klaar. Het betreft hier een
object dat bestaat uit drie achter elkaar geschakelde bouwlichamen. Het
voorhuis heeft een brede gevel met grote, brede inrijdeuren en een lijst-
gevel. Het tussenhuis is één grote zaal, een ruimte die vanwege het bij
zondere plafondrooster door de historici wordt beschouwd als oude
schuilkerk. Daarachter ligt nog een oud pakhuis van drie verdiepingen
met een brede mansardekap. Al met al betreft dit een diepte van ruim 20
meter.
Het geheel verkeerde bij aankoop in zeer matige staat. Architectenbu
reau Kentie en partners maakte een restauratieplan dat in een nieuw ge
bruik met behoud van monumentale onderdelen voorzag.
Al bij een funderingsinspectie werd een oude waterput ontdekt. Deze
is nu weer prachtig zichtbaar gemaakt door hem af te sluiten met een luik
dat voorzien is van beloopbaar glas.
Bij de start van de restauratie bleek al snel dat de immens zware bal
ken, die de als voormalige schuilkerk aangeduide zaal overspannen, bij
de opleggingen totaal verrot waren. Er is gekozen om de balkeinden in de
oude houtmaten te herstellen in plaats van herstel met glashberstaven
met epoxy vulling. Dit betekende dat zware liplassen moesten worden ge
maakt en daarvoor moest de gehele balklaag worden onderstempeld om
HAERLEM JAARBOEK 2011
