van vrouwen was een belangrijk negentiende-eeuws probleem. Vrouwen zouden last hebben van veel ziekten die aan hen toegeschreven werden vanwege hun sekse of de rol die zij in de maatschappij moesten vervul len. In het kuuroord konden ze deze te boven komen. Hoewel ze hier dus blijkbaar op eigen gelegenheid naartoe mochten komen, zagen de man nelijke medici het vaak als een probleem als vrouwen te veel bezigheden van mannen zouden overnemen.67' Het emanciperende karakter dat het kuuroord voor vrouwen had, omdat ze in hun eentje naar het kuuroord toe mochten komen, werd daarom getemperd door zoveel mogelijk 'vrouwelijke' huiselijkheid binnen het kuuroord te brengen. Een mislukte poging. Het failliet van de onderneming Hoewel bovenstaande anders doet vermoeden wist de onderneming nooit veel bezoekers te trekken. Grote aantallen die de kosten van de exploitatie van de drie gebouwen hadden moeten dekken bleven uit. Daardoor had de onderneming in 1908 al een verlies van 55.000 opgebouwd.68' Cijfers over het aantal bezoekers bestaan helaas bijna niet. Alleen op een paar dagen in de zomer van 1912 is door het Haarlem's Dagblad de hoeveelheid bezoekers van de drinkhal gemeten dat schommelde tussen de 25 en 33."' Het is duidelijk dat dit aantal veel te laag was om een rendabele onderne ming te garanderen. Toch was de daling van bezoekers aanvankelijk niet de oorsprong van de geldproblemen. Door de jaren heen werden verschil lende pogingen ondernomen, om het 'Staalbad Haarlem' levendig te hou den. Al in 1897, nog vrij kort na de opening van het Staalbad, werden er door de Maatschappij obligaties uitgegeven. Deze dienden als onderpand voor een 'achtergestelde' lening. Bij een dergelijke lening mogen de kredietver strekkers bij een faillissement pas na de gewone schuldeisers hun geld opvragen. In dat jaar steeg het aantal bezoekers nog, het geld was echter al op. In de prospectus, waarin de voorwaarden van de lening stonden vermeld, schreef de Maatschappij dat zij van mening was dat een gemis aan 'een aanzienlijk bedrijfskapitaal de grootste hinderpaal [was] ge weest voor de vlucht die zij had kunnen nemen.'70' Met deze lening was het voortbestaan van de onderneming en misschien ook de welvaart van Haarlem, zoals in de prospectus werd geschreven, voor enige tijd veilig gesteld. Maar de vraag is of een gezond bedrijf zo snel al een nieuwe le ning aan had moeten vragen? Een echte langetermijnoplossing bleek de lening niet te zijn. Boven- 110 HAERLEM JAARBOEK 2012

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

Jaarverslagen en Jaarboeken Vereniging Haerlem | 2012 | | pagina 112