schoof van min of meer vrijwillige collaboratie naar regelrechte chantage
en (fysieke) dreiging door de Duitsers. Zeker is dat najaar 1942 de Duit
sers de duimschroeven stevig gingen aandraaien. Een inspecteur van het
Rijksbureau voor Ijzer en Staal, A.W. Kersteman, bezocht het bedrijf met
de waarschuwing dat alle bedrijven die niet voor de Wehrmacht werkten,
dan wel als niet 'kriegswichtig' gezien werden, zouden worden gesloten
en dat het personeel zou worden afgevoerd naar Duitsland. Hij adviseer
de er voor te zorgen Duitse opdrachten in de wacht te slepen. Dit advies
kreeg de firma ook van zijn Haarlemse raadsman tijdens de oorlogsjaren,
Mr. J.H.J. Simons.
Of er een samenhang is valt niet na te gaan, maar een feit is dat na het
bezoek van de inspecteur de productie voor de Duitsers aanmerkelijk is
toegenomen, zoals de cijfers hieronder laten zien. De gegevens zijn ont
leend aan een boekenonderzoek van de accountant H.M. Ament. Het on
derzoek vond plaats in opdracht van de Commissie Vooronderzoek van
de Politieke Opsporingsdienst. De genoemde bedragen zijn in guldens.
Jaar
Totaal omzet
Duitse orders
Nederlandse orders
Totaal
Het rapport noemt ook de winsten die uit deze orders werden verkregen.
Jaar
Totale winst
Duitse orders
Nederlandse orders
guldens
guldens
guldens
Totaal
Over de gehele periode bedraagt het (bruto-)winstpercentage op de werk
zaamheden circa 24%. Per jaar kan dat percentage verschillen, maar over
de gehele periode genomen werd aan de Duitse orders een fractie min-
1940
240.665,-
69.404,-
171.261,-
1941
262.729,-
163.103,-
99.626,-
1942
116.819,-
24.438,-
92.381,-
1943/44
716.430,-
556.292,-
160.138,-
1.336.643,-
813.237,-
523.406,-
1940
94.272,-
26.856,-
38
67.416,- 39
1941
83.123,-
52.488,-
32
30.635,- 31
1942
30.197,-
6.232,-
25
23.965,- 26
1943/44
117.250,-
92.004,-
16
25.246,- 16
324.842,-
177.580,-
22
147.262,- 28
JOOP RAMONDT