De Officier van Justitie verzuimde om de medeverantwoordelijkheid
van de broers voor de economische collaboratie tot uitdrukking te bren
gen. Een futiel gebaar dat Ruigrok, die toch al zwaar was gestraft - zeker
gezien de na-oorlogse rechtspraktijk die ook in het herziene oordeel van
Boers doorklinkt - een kleine genoegdoening zou hebben verschaft. Het
werd hem, de bunkerbouwer uit Vogelenzang, niet gegund. De broers
gingen opnieuw vrijuit. Vooral dat feit gaf hem een zeer verbitterd gevoel.
Het was het dominante thema dat terugkeerde in de schaarse verhalen
die over hem bekend zijn en werden verteld door zijn 2 zussen, die in het
ouderlijk huis bij het bedrijf woonden. Zelf liet hij zich hierover nooit uit.
Tot slot
Dankzij het cijfermateriaal uit de brief van de Officier van Justitie is het
met enig rekenwerk mogelijk tot een schatting te komen van de winst op
de besmette orders die Jan Ruigrok uiteindelijk opstreek. Deze cijfers, in
combinatie met aan Klemann ontleende gegevens over de destijdse ven
nootschapsbelasting van 30-55%, leveren op dat Ruigrok aan dit noodlot
tige avontuur naar schatting een bedrag tussen 20.000,- en 60.000,- gul
den heeft overgehouden.20)
Vastgesteld kan worden dat de Nederlandse staat niet achteroverleun-
de in het binnenhalen van een substantieel aandeel van de oorlogsbuit.
Leven achter een hekwerk
In juni 1951 werd het Jan Ruigrok definitief en onherroepelijk duidelijk
gemaakt dat hij zou moeten leven met het feit dat zijn broers hem lie
ten opdraaien voor de economische collaboratie en daaruit volop pro
fijt trokken. Dat tesamen met het onwrikbare oordeel over hem van het
justitieel apparaat maken begrijpelijk dat Ruigrok zich terugtrok achter
een gepantserd psychisch hekwerk. De schaarse verhalen schetsen hem
als een vriendelijke persoonlijkheid, die evenwel niemand een blik gunde
in zijn gevoelsleven. Zijn spoor valt na juni 1951 nog nauwelijks te volgen,
behoudens dat hij werkzaam bleef in zijn bedrijf en de daarmede verbon
den verhalen. Op een paar uitzonderingen na zijn er ook geen foto's van
hem bekend.
Hij leefde teruggetrokken met zijn vrouw Tiny Kaiser in zijn huis aan
de Nicolaas Beetslaan in Aerdenhout. Van daaruit gaf hij leiding aan het
bedrijf. Het was leiding op afstand. Waarschijnlijk gold hetzelfde voor
de beide andere broers. De schaal van het bedrijf verdroeg zich goed met
JOOP RAMONDT