Alles over de oorlogsgeschiedenis van het huis, is door overlevering
bekend gebleven. Ruud de Haas: 'Zoals bij veel mensen die werkelijk in
het verzet zaten, werd bij Van Halst thuis over de oorlog niet gepraat. Pas
nu komen er flarden boven tafel. Sinds kort heeft mijn vrouw een koffer
tje met brieven gevonden van haar overleden pleegzusje Rie, die aan het
eind van de oorlog een jaar of achttien was. Rie heeft de oorlog heel be
wust meegemaakt. Ze heeft mijn vader nog eens gered. Op een dag kwa
men drie Duitsers de winkel binnen. Ze vroegen naar mijn schoonvader
om hem weg te voeren. Terwijl mijn schoonmoeder ze aan de praat hield,
sprong Rie op de fiets om hem te zoeken. Ze zag hem op de Houtbrug
aankomen en waarschuwde hem. Mijn schoonvader was een heel sociaal
mens. Behalve dat hij in het verzet actief was, werkte hij voor de drank
bestrijding en voor de reclassering. Hij legde ook gevangenisbezoeken af.
Vermoedelijk werd Rie in het gezin Van Halst opgenomen vanuit een re-
classeringssituatie. Zij moet ook alles over de onderduikers hebben gewe
ten, want ze hielp mijn schoonmoeder in de huishouding. Maar er werd
nooit over gesproken.'
De Haas vertelt dat de passanten, de onderduikers die er tijdelijk zaten
op weg naar een vast en veilig onderduikadres, meestal onder de etalage
werden verborgen. En op de vliering zat jarenlang een joods echtpaar:
tante Saar en oom John. Je kon daar alleen komen vanaf de zolder via een
luik. Op zolder waren ook boeken opgeslagen. Achter een beweegbare
boekenkast - vergelijkbaar dus met het achterhuis van de familie Frank
- zat een gat in de muur waardoor je via een laddertje op de vliering kon
komen. Na de oorlog is er nog heel lang contact met tante Saar en oom
John geweest. Uiteindelijk zijn ze naar Israël vertrokken. In het herden-
kingsbos daar hebben ze een boom voor de familie Van Halst geplant.
Houtplein 32 kijkt uit op het oorlogsmonument 'Man voor het vuurpe
loton', het indrukwekkende beeld van Mari Andriessen op de Dreef, waar
in 1945 vijftien Haarlemmers als represaille werden gefusilleerd. De Haas
vertelt dat de omringende bewoners verplicht waren om tijdens de execu
tie voor het raam te gaan staan om toe te kijken. Zoiets moet op die men
sen een verschrikkelijke, onuitwisbare indruk hebben gemaakt.
Het is dan ook niet zo gek dat Ruud van Halst een bezwaarschrift in
diende. Alleen is dit bezwaarschrift niet goed door de gemeente afgehan
deld, waardoor de vergunning is verstrekt terwijl het bezwaarschrift nog
liep. Hierna zijn er gesprekken gevoerd tot in de raad aan toe. Dit heeft
geleid tot een compromis tussen de gemeente en de ontwikkelaar van
Houtplein 32. De gehele begane grond gevel zou worden gehandhaafd.
MARTIN BUSKER
