Het tegenzegel, afdruk uit 1323.
Het kruis staat in het randschrift.
(Collectie Archives du Nord, Lille)
gebruikte zegelstempel met de rechterster niet helemaal is gelukt. Boven
dien is het in de zegelrand gebruikelijke kruis niet precies boven de punt
van de kling terechtgekomen.
Een stedelijke gemeenschap die een zwaard op een zegel liet afbeel
den, wilde hiermee zonder enige twijfel haar macht, gezag en weerbaar
heid symboliseren, in overeenstemming met de centrale symboliek van
het grootzegel aan de andere zijde. Het uitoefenen van gezag impliceerde
het reguleren van intern geweld; het zwaard zal dus ook wel zinspelen op
de gerechtigheid, naar het bijbelwoord dat de overheid het zwaard niet
tevergeefs draagt.9' Dit zwaard is het eigenlijke thema van deze afbeel
ding. De beide sterren zullen, zoals zo vaak in emblemen en wapens, zijn
aangebracht om de aanzienlijke lege ruimten die door het sterk verticale
centrale symbool werden opengelaten, sierlijk op te vullen. Aan enige
specifieke betekenis behalve iets positiefs behoeft daarbij niet te worden
gedacht.
Dit eerst bekende Haarlemse kleine zegel is slechts in enkelvoud be
waard. Natuurlijk zal het vaker zijn gebruikt. Daarop wijst concreet een
afdruk van dit kleine zegel in gips, met een middellijn van 36 mm, die in
JAAP VAN MOOLENBROEK 29
