toentertijd, na de financieel desastreuze jaren van de Bataafse republiek
en Franse overheersing, nog maar zeer beperkt. Staats-, stedelijke- en
provinciale leningen hadden de overhand op de beurs. De late industri
ële start van Nederland reflecteert zich zo heel aardig in de samenstelling
van de effectenportefeuille van Johannes Koppen.45' Eén specifiek Haar
lemse belegging valt mij op. Kennelijk is Johannes lid van de Haarlemse
Sociëteit De Kroon.46' Hij blijkt er drie aandelen van te hebben ter waarde
van 150 gulden. Johannes mag zich volgens de boedelbeschrijving dan
wel een breed, bont en waardevol boeket aan waardepapieren hebben ver
worven, toch bezorgt zijn portefeuille van 1877 mij een teleurstelling: de
door mij gezochte vijfentwintig gulden obligatie 1804 van Haarlem tref ik
er niet in aan!
Nadat Johannes eerste vrouw in augustus 1877 is overleden hertrouwt
hij op 26 juni 1878,43 jaar oud, met Alida Ingeneger (1852-1922), een 26-ja-
rige vrouw uit Leiden. Zij krijgen zes kinderen. Drie daarvan overlijden
binnen een jaar na geboorte, drie overleven: Han (1882-1931), Wim (1884-
1957) en Alida (1887-1970). Geen van de kinderen zal later de bakkerij over
nemen. Han kiest voor de financiële wereld. Wim studeert, na de hbs,
aan de Polytechnische School in Delft af als werktuigbouwkundig ingeni
eur.47' Hij eindigt zijn werkzame leven als directeur van de Haarlemsche
Machinefabriek Figee. Dochter Alida huwt met een bloembollenhan
delaar. Het bakkersgezin woont lange tijd boven de zaak in de Anegang
maar verhuist in december 1887 naar een pand in de Wilhelminastraat (nr.
4). Waarschijnlijk trekt Johannes zich rond die tijd uit de bakkerij terug.
De preciese datum daarvan is niet overgeleverd. Het (dubbele) pand in de
Anegang wordt eerst verhuurd en later, in 1921, verkocht aan manufactu-
rier Albert Funke.
Johannes overlijdt op 13 mei 1897 en wordt ter aarde besteld in het
familiegraf op de Algemene Begraafplaats aan de Kleverlaan. Zoals ge
bruikelijk in de familie wordt kort daarop, na taxatie, weer een boedelbe
schrijving en -toedeling opgesteld.48' De gezamenlijke waarde van pan
den, inboedel en waardepapieren van de echtgenoten Koppen-Ingeneger
sluit daarin op een bedrag van 46.381.49' Een resultaat voor Johannes'
privévermogen dat er, sinds hij in 'de verlopen zaak' van weduwe Chris
tina Bender kwam werken, mag zijn: van zestig gulden in 1862 naar bijna
een halve ton in 1897. Grotendeels zal dit resultaat te danken zijn onver
moeibaar en slim ijveren om de bakkerszaak uit te bouwen. Maar dat
Haarlem zich na 1865 aan een langdurige periode van economische stag
natie ontworstelde, weer groeide en tot leven kwam zal hem zeker bij zijn
HANS KOPPEN 117
