Tussen onderzoek en actie
25 Jaar Werkgroep Gebouw en Omgeving 1988-2013
Inleiding
In de jaren tachtig van de twintigste eeuw vonden in Nederland ingrij
pende veranderingen plaats in het ruimtelijke ordenings- en bouwbe
leid. Het overloopbeleid, dat meer dan twintig jaar de ruimtelijke orde
ning had gedomineerd, werd vervangen door het beleid van de 'compacte
stad'; volkshuisvesting werd stap voor stap vervangen door meer bouw
voor de hogere inkomensgroepen. De kleinschaligheid van de late jaren
zeventig, die een reactie was op de hoogbouw van de jaren zestig, ver
schoof weer naar meer grootschaligheid. En er ontstond, na een periode
van veel sobere woningbouw in de stadsvernieuwing, meer aandacht
voor 'Architectuur'. (Het blad Wonen/TABK veranderde zijn naam in Ar-
chis). Ook het monumentenbeleid veranderde. De nieuwe Monumenten
wet van 1988 ging uit van een terugtredende rijksoverheid en gaf daar
voor grotere bevoegdheden aan de gemeenten, die hiertoe veelal niet
waren toegerust.
Deze veranderingen hadden ook voor Haarlem verstrekkende gevol
gen. De bouwactiviteit nam sterk toe. Maar om in een compacte stad als
Haarlem te kunnen bouwen moet men slopen. Dus ook de sloopactivi-
teiten namen toe. Zo verdween aan de Grote Markt het gerenommeerde
Grand Café-Restaurant en zalencomplex Brinkmann (alleen de voorgevel
bleef staan), waarbij en passant ook de markante bioscoop Rembrandt
werd meegenomen. Van het Houtplein werd de hele oostwand gesloopt,
inclusief bioscoop Lido en een garagebedrijf in de stijl van de Amster
damse school. Aan het Floraplein en de Dreef werden het Diaconessen-
huis en enkele Zocher-villa's gesloopt, aan de oostoever van het Spaarne
de Spaarnekerk en de Dubbele Buurt1', en in het Burgwalgebied de fabriek
van Haas-azijn. Op al deze plaatsen, behalve de Dubbele Buurt, verrezen
na verloop van tijd (soms veel tijd) nieuwe kantoren, winkels en wonin-
178
JOHANNES VAN DER WEIDEN
