kwasten aan de uiteinden van de hoofdstellen zijn helaas door weer en
wind verweerd en daardoor haast verdwenen. Dat de gevelsteen na hon
derdtwee jaar nog in zo'n goede conditie verkeert, komt waarschijnlijk
doordat deze geheel of gedeeltelijk beschilderd is geweest. Verf voorkomt
immers verwering door weerinvloeden.
Om meer over de oorspronkelijke kleuren te weten te komen voerde ik
in opdracht van monumentenzorg Haarlem in 1988 na de sloop van de ge
vel onderzoek uit. De Stichting Geveltekens Vereniging Haerlem bewaar
de een kopie mijn rapport. Nadat de vereniging hoorde dat de steen een
prominente plaats in de entree van het in 2013 herbouwde provinciehuis
aan het Houtplein zou krijgen, adviseerde de voorzitter Martin Busker
de beschildering te reconstrueren. Precies vijfentwintig jaar later kreeg
ik daarvoor opdracht van de heer Kees Schouten, projectmanager van de
Provincie Noord-Holland.
Van de beschildering was tijdens de ontmanteling in 1988 maar weinig
over. Ergens in de tijd moet men met het onderhouden van de steen zijn
gestopt. Het fond (achtergrond) en de twee rechter paarden waren he
lemaal verveloos. De oren en de manen van het linker paard vertoonden
nog maar een bruine waas. In de neusgaten en op de ogen zaten nog wel
wat verfspoortjes. Alleen de bespanning van de paarden, zoals de leidsels,
zat nog redelijk goed in de verf.
Al met al had ik te weinig gegevens om een gehele schildering te kun
nen reconstrueren. Ik besloot alleen de kleuren terug te brengen die daad
werkelijk waren gevonden en gebruikte daarvoor verfproducten die in
1911 gangbaar waren. Dat zijn bijvoorbeeld lijnolie en schellak. Dit laatste
is een transparant medium om het van bronspoeder gemaakt imitatie
goud tegen vocht te beschermen. Dit slaat anders op den duur groen uit.
Ook uit respect voor de beeldhouwer ben ik terughoudend in het kleur
gebruik geweest. Een totale overschildering van de steen zou de frijnslag
en de subtiele lijnvoering hebben verhuld, terwijl juist hierin het hoog
waardige vakmanschap van de steenhouwer tot uiting komt. De onlees
baar geworden in steen uitgehouwen naam J.C. Vreugde in de rechter on
derhoek heb ik natuurlijk wel weer voorzichtig met verf leesbaar gemaakt.
Spaarne 7 - Gevelreclame
Gelukkig worden er soms ook gevelreclames opgeknapt en gaan deze niet
verloren. Zolang een pand niet beschermd is en dus ook niet een geschil
derde reclame, weetje het nooit voor de toekomst. Zo zijn er al verschil-
MARTIN BUSKER 227
