ieder geval de Catharijnebrug met de beide torens weer te geven. Door het
gezichtspunt van de schilder valt niet alleen de Zanderstoren weg, maar
komt ook de Grote of Sint Bavokerk enigszins in de verdrukking. Waarom
zou de kunstschilder gekozen hebben voor de weergave met de vele zei
len en aangemeerde zeilschepen? Een voor de hand liggende verklaring
is het gezichtspunt van de schilder: op die plaats lagen immers veel zeil
schepen aangemeerd, zie de weergave van dat gebied op de weergegeven
kaarten. Toch bevredigt deze verklaring niet geheel. Veel graveurs namen
bij de weergave van de stad eenvoudig de oostoever of het midden van het
Spaarne als uitgangspunt. Op die manier worden beide torens zichtbaar.
Een andere verklaring is mogelijk vanuit de gewenste compositie van het
schilderij. Zoals veel schilderijen uit die tijd laten zien, vergt een diago
nale compositie van een schilderij een aan één van beide zijden hoger ge
legen startpunt van de zichtdiagonaal. De rechteroever van het Spaarne
biedt daarvoor meer 'natuurlijke' mogelijkheden dan de linkerzijde, waar
behalve weilanden geen bomen, huizen of zeilmasten beschikbaar zijn.
Maar misschien is er nog een derde verklaring.
Hendrick Cornelisz. VroomGezicht op Haarlem vanaf het Noorder Buiten
Spaarne, ca 1625. (Collectie Frans Hals Museum Haarlem. Foto Tom Haartsen)
104 HAERLEM JAARBOEK 2014
