Stadskantoor Zijlpoort
Context
Het hart van Haarlem met stadhouderlijk hof, Grote Markt en St Bavo
was gelegen aan de prestedelijke Beek die uitmondde in het Spaarne. De
Raaks maakte aan de westzijde van de stad deel uit van deze beek. De
Raaks en omgeving was lange tijd duidelijk gedefinieerd door de aanwe
zige waterlopen: Raaks, Voldersgracht, Oude Gracht en Singel. Met het
dempen van de waterlopen en het slopen van hele bouwblokken inclusief
het daarbij behorende stratenpatroon - naar aanleiding van een econo
mische terugval in de achttiende eeuw - verloor dit deel van de stad zijn
identiteit. Tot ver in de negentiende eeuw behoorde het gebied rond de
Raaks tot de periferie van de stad en is het de laatste honderd en vijftig
jaar gedomineerd geweest door snelle veranderingen: demping water
lopen, sanering textielindustrie, vestiging gasfabriek (1835) en sloop
(ca.1900), dempen stadssingel en realisatie Wilhelminastraat (1881), ves
tiging van twee imposante scholen hbs a en b (1906/1914) en sloop van de
grootste school (Frans Halscollege), vestiging van twee kerken (1910/1912)
en sloop van de kleinste kerk (de Hoeksteen), bouw van het hoofdpost
kantoor (1924) met latere uitbreidingen en de sloop van onderdelen van
het totale bouwblok in de laatste decennia van de twintigste eeuw. 'Last
but not least' is in de zeventigerjaren van de vorige eeuw de 'parkeerbun-
ker' parkeergarage Raaks gerealiseerd welke, inclusief de overmaat aan
verkeersruimtes, gelukkig begin van deze eeuw in één keer van de kaart is
geveegd ten gunste van het recent opgeleverde plan Raaks. In principe is
- op de schaal van het totale gebied - bijna alles in die circa honderdvijftig
jaar gesloopt en/of getransformeerd. Er heeft een omvangrijke stadsrepa-
ratie plaatsgevonden: herijking van de formele historische stadsplatte
grond in aansluiting op het bestaande stedelijke weefsel van de binnen
stad.
MAX VAN AERSCHOT
219