Duidelijke verschillen skeletten Botermarkt-Donkere Begijnhof
Botermarkt
Van de nabij gelegen begraafplaats van de St Gangolfskapel en- gasthuis
zijn meer dan veertig graven onderzocht. Het skeletonderzoek toont aan
dat een hoge leeftijd voor de meesten hier uitzonderlijk was. Er zijn talrij
ke ziekten en traumasporen geconstateerd aan de botten, zoals infectie
ziekten, fracturen, gewrichtsaandoeningen, polio, bloedarmoede en tbc.
Maar ook syfilis en verschillende soorten kanker. Deze mensen hadden
duidelijk niet zonder reden in het gasthuis gelegen.
Donkere Begijnhof
Op een voormalig grafterrein van het begijnhof zijn 43 graven gevon
den met de resten van minimaal 84 personen. Onderzoek wijst uit dat er
vooral vrouwen lagen, weinig mannen en relatief veel kinderen. Op deze
plaats zijn de graven behoorlijk rommelig, men lag met drie tot acht
personen bij elkaar. Ook waren er knekelkuilen. Uit het skeletonderzoek
bleek dat de skeletten weinig ziektekundige verschijnselen vertoonden,
weinig traumasporen en dat de overledenen een relatief hoge leeftijd had
den bereikt.
Unieke vondst: oudste Rozemarijn
Er zijn botanische resten van rozemarijn gevonden in de corrosie van een
metaalvondst bij een schedel.18' Een bijzondere vondst, omdat deze bijna
nooit in archeologische context gevonden wordt. Door de datering, geba
seerd op die van de skeletten, is het de oudste archeologische vondst van
rozemarijn in Nederland.19' Er zijn tot nu toe maar vijf andere vondsten
van bekend. Ook in het buitenland zijn de rozemarijnvondsten als graf
vondst zeldzaam, er zijn er tot nu toe drie geregistreerd.
Het is bekend dat rozemarijn een rol speelde in de grafcultuur in de
vijftiende tot achttiende eeuw, omdat het symbool staat voor herinne
ring en trouw. Daarnaast is het een plant die zomers en winters groen
blijft en daardoor symbool staat voor onsterfelijkheid. Er wordt ook wel
gezegd dat ongetrouwde jonge dames, vrijsters, een rozemarijntak in de
hand kregen. Van rozemarijn werd in de middeleeuwen gedacht dat het
beschermen zou tegen hekserij en allerlei kwaad.
Rozemarijn werd op verschillende manieren toegepast bij de dood,
van het gebruik als wierook tot het verwerken in (hoofd)kransen. De
krans werd op de kist gelegd of in de begrafenisstoet gedragen door baar-
ANJA VAN ZALINGE 25
