lingen. Tussen dit stadsafval bevinden zich enkele politiek getinte objec
ten, zoals een monniksbeker waarop men de spot dreef met de katholieke
kerk (en het misoffer) en een haardsteen met een buste van de Habsburg-
se keizer Karei v en een spreukband waarop zijn motto Plus Oltre, 'steeds
verder', te lezen is.
Omstreeks 1610, in een periode waarin veel immigranten vanuit Frank
rijk en Vlaanderen naar Haarlem kwamen, is de gracht definitief gedempt
en werd er een huizenblok gebouwd op de tot dan toe onbebouwde perce
len. Van vier huizen op deze locatie zijn een paar muurfragmenten terug
gevonden. Vooral de dieper aangelegde muren, funderingen, waterput
ten en waterkelders, tonputten en beerputten zijn grotendeels bewaard
gebleven.
De aangetroffen 24 beerputten waren vervaardigd van baksteen of van
eikenhouten bier- of wijntonnen. Alle putten en kelders waren opgevuld
met huishoudelijk afval van aardewerk, glaswerk, metalen voorwerpen,
dierlijk slachtafval en zaden. In vijf (vroeg) zeventiende-eeuwse beerput
ten zijn kantklossen en weefspoelen gevonden die op textielnijverheid
wijzen. Het bevestigt wat uit historische bronnen bekend is; namelijk dat
veel mensen in dit deel van de stad werkzaam waren in de textielnijver
heid. Straatnamen als de Wolstraat, Drapenierstraat, Korte en Lange La
kenstraat herinneren daar ook tegenwoordig nog aan.
De opgraving gaf aanleiding tot de vraag naar de geschiedenis van het
gebied van de vroegere Ramen. De historische gegevens over dit terrein
bleken vrij ruim voorhanden. Oud-stadsarchivaris Jaap Temminck ver
richtte hier vervolgens nader onderzoek naar. Dit historisch onderzoek
leverde boeiende informatie op over de ontwikkeling van de wijk, het
ontstaan en weer teloorgaan van die woonwijk.22' Archeologisch onder
zoek heeft belangrijke informatie opgeleverd over de bewoners van het
huizenblok als het gaat om ontwikkelingen op perceelniveau en het dage
lijks leven van de bewoners. Historisch onderzoek heeft helaas niet kun
nen uitwijzen aan wie de aangetroffen archeologische resten met naam
en toenaam hebben toebehoord.
Scheepshelling langs het Spaarne
Tijdens de archeologische begeleiding van de ontgraving van een par
keerkelder in het Scheepsmakerskwartier zijn grotendeels intacte resten
gevonden van een scheepshelling uit de achttiende eeuw.23' De helling
was ooit gelegen aan een insteekhaventje aan het Spaarne.
ANJA VAN ZALINGE
