'Oock is vermaendt ende voorgedraegen dat omme den quartiere van
de oude Ramen alsnu vercocht omme met huijsen te betimmeren, te
dienen met een kerck omme daerinne Goods woort te predicken ende
oock met een uurwerck ende slachwerck, burgemeesteren goetgevon-
den daertoe te copen ende approprieren de huijsingen van de St An-
nen kerck, twelck bij den heeren vroetschappen gehort zijnde, oock
voor goet verstaen ende geapprobeert is.'8'
Het woord 'vermaendt' duidt op een al langer uitgesproken wens van de
gereformeerde kerkeraad om een derde kerkgebouw.9' Die kerk kwam in
het voormalige St. Annaklooster.
De stad moest nu een aantal zaken regelen: De Ramen moesten worden
aangekocht, grond voor de nieuw aan te leggen Ramen moest worden ge
vonden en ingericht, een stratenplan moest worden ontworpen en uitge
voerd. En het complex van het St. Annaklooster moest weer worden aan
gekocht en als een gereformeerde kerk ingericht. Het hele nieuwe gebied
moest van een uurwerk worden voorzien.
Het verwerven van de bouwgrond
In een voorlopig plan voor het Raamgebied was plaats voor 180 bouw
percelen. Uit de verkoopakten blijkt dat de Ramen uit 226 kleine erven
bestonden van ieder 6.28 roeden groot.10' Een Rijnlandse roede had een
omvang van ongeveer 14,2 m2. Dat maakte van het totaal een oppervlak
van circa 20.121 m2. Er waren 25 personen eigenaar van een stuk grond.
Sommige eigenaren hadden maar een half erf, anderen hadden er veel
meer. De tuinman Jan Willems bijvoorbeeld bezat 74 erven die als tuin
grond werden gebruikt; Baernt Thomasz Cruythof had 51 erven in bezit.
Zijn naam lijkt ook op het beroep van tuinman te duiden. De indruk be
staat daardoor dat een groot deel van de ramen voor een ander dan het
oorspronkelijke doel gebruikt werd. Jan Willems kreeg bovendien een
vergoeding voor verloren gegaan gewas. In september 1609 kregen de
eigenaars van de tuinen in de Ramen opdracht van het stadsbestuur om
hun tuinen te ontruimen.11'
Bij verkoop van erven uit de Ramen was de prijs van de grond de laatste
jaren steeds 25 of minder geweest. Burgemeesters boden aan de eigena
ren nu een bedrag van 25 per erf.12' De eigenaars van die gronden vonden
het bedrag veel te laag. Zij realiseerden zich waarschijnlijk dat in een tijd
waarin bouwgrond schaars was de waarde van grond waarop gebouwd
HAERLEM JAARBOEK 2014