straat, de Nieuwe Moolenstraat en het 'gansche convent van St Anna' dat
geheel bewoond geraakt was hadden in 1602 of nog eerder om een klok
met slagwerk gevraagd op de Doelen (daar staat nu het Proveniershuis)
omdat zij grote delen van het jaar bij westenwind de klok uit de stad niet
konden horen.57' In een reactie van burgemeesters van 5 september 1602 is
sprake van een uurwerk op de Doelen of op de Annakerk.58' De stadsorga-
nist en klokkenbewaarder Mr Philip Jansz. kocht al in 1602 in Leiden een
uurwerk voor het 'quartier van de ramen'.53' Het hout hiervoor was voor
jaar 1608 al besteld60' en de koperslager David Jansz was al betaald voor
het gieten van vijftien klokjes (sincbalen) ten behoeve van het voorspel
van het te plaatsen uurwerk.61' Maar nu het St. Anna klooster weer aan de
stad gekomen was en de stadswijk daarachter werd uitgebreid verander
de het plan. Het uurwerk werd bij de Annakerk gepland en Lieven de Key
bouwde daar een toren voor. Dat de toren er in 1613 stond staat vast, maar
een besluit om de toren te bouwen is nergens gevonden. De toren zou ge
bouwd zijn op de funderingen van een eerdere Middeleeuwse toren.62' Een
moderne bevestiging hiervan is niet voorhanden.
De Annakerk voldeed geruime tijd aan de behoefte. Maar in 1639 lezen
we voor het eerst dat de kerk te klein werd omdat het aantal lidmaten da
gelijks toenam en dat het kerkgebouw zou moeten worden vergroot.63'
Het aantal predikanten in Haarlem was in korte tijd toegenomen tot tien
en ook de Bakenesserkerk werd intussen voor de protestantse eredienst
gebruikt. November 1642 werd nog eens met klem op de noodzaak van
de vergroting gesproken64' en dat gebeurt nog eens een jaar later.65'Janu
ari 1644 hoorde de kerkeraad van de burgemeesters dat het gebouw ver
groot zou worden of dat er misschien zelfs een nieuw kerkgebouw zou
komen.66' Zij vroegen het werk zo spoedig mogelijk ter hand te nemen. Zo
kwam de Nieuwe Kerk tot stand. De naam St. Annakerk verdween. In het
bestek van de nieuwe kerk stond o.a. dat graven die men vond bij het ma
ken van de fundamenten van de kerk moesten worden opgeruimd.67' In
een plattegrond van de omgeving van de Nieuwe Kerk uit circa 1649 staat
ook een fragment van een kerkhof aangegeven dat St. Annakerkhof werd
genoemd.68' Dit kerkhof werd omstreeks 1680 gesloten en in 1706 ont
ruimd.69'
Het verval
In het begin van de achttiende eeuw stagneerde de bloei van Haarlem.
Het aantal inwoners daalde tussen 1622 en 1815 van 39.455 tot 17.400. Ver-
HAERLEM JAARBOEK 2014
